Het stappenplan MVIV

Met het stappenplan kunnen verenigingen aan de slag met het inrichten van een inclusieve omgeving, een campagne en met en het werven, begeleiden, opleiden en behouden van meer vrouwelijke vrijwilligers. Zo ontstaat een nieuwe norm op de vereniging, komen er meer vrouwelijke vrijwilligers en worden zij een rolmodel voor andere meiden en vrouwen.

STAP 1: OMGEVING INRICHTEN

Waarschijnlijk is iedereen welkom op de voetbalclub. Mannen en vrouwen. Maar blijkt dit ook écht uit de omgeving? Staan er bijvoorbeeld alleen foto’s van mannelijke trainers op de website, of ook van vrouwen? Is de scheidsrechter van de maand altijd een man, of ook regelmatig een vrouw? Kortom, is de omgeving voldoende ingericht om meiden en vrouwen welkom te heten in kaderfuncties? 

Een belangrijke eerste stap is de huidige situatie binnen de vereniging in kaart te brengen. Daarna wordt besproken wat de gewenste situatie moet worden. Dat vraagt mogelijk om aanpassingen in de cultuur en de norm in de vereniging, waardoor drempels voor meiden en vrouwen worden verlaagd om structureel deel te nemen als vrijwilliger.

Cultuur bestaat uit vier lagen en kun je beïnvloeden: symbolen (uitingen), helden (cultuurdragers), rituelen (activiteiten) en waarden. In het document "omgeving inrichten" hieronder kun je hier meer informatie over vinden. Daarnaast is er ook een vragenlijst voor bestaand vrouwelijk kader om de huidige situatie in kaart te brengen.

STAP 2: CAMPAGNE

Nadat in kaart is gebracht hoe de cultuur inclusiever gemaakt kan worden, moet de hele vereniging daarin worden meegenomen. Dat doen we met een campagne. In de campagne wordt duidelijk waarom de vereniging meer vrouwen als vrijwilliger wil en hoe de vereniging dat wil bereiken. De vereniging bepaalt zelf welke boodschap past bij de eigen identiteit.

De campagne richt zich op twee doelgroepen. Ten eerste de meiden en vrouwen zelf. Hen wil je immers bereiken en overtuigen om een vrijwilligersfunctie te overwegen. En ten tweede de gehele vereniging. Immers bepaalt de omgeving van vrouwen of zij zich niet alleen welkom voelen, maar zich ook thuis voelen en of ze zich geroepen voelen actief te worden en blijven. Voor de gehele vereniging wordt de campagne een boodschap van bewustwording. Leden en functionarissen op cruciale posities dragen namelijk sterk bij aan het succes.

Met onderstaande document kan je aan de slag met het inrichten van een campagne voor de doelen die jouw vereniging heeft.

Stap 1 & Stap 2 - VV Spirit Bekijk hier de video van VV Spirit over stap 1 & stap 2 uit het Stappenplan 'Meer vrouwen in Voetbal'.

STAP 3: BENADEREN

Is het gelukt om een campagneplan met een duidelijke boodschap voor de verschillende doelgroepen te maken? Dan kan de vereniging het campagneplan omzetten naar wervingsacties en de meiden en vrouwen daadwerkelijk banaderen. Het is belangrijk de boodschap eenduidig uit te stralen in het persoonlijk benaderen van de meiden en vrouwen. Denk daarom met de werkgroep goed na over wie welke potentiële vrijwilligers benaderd en hoe diegene het contact kan leggen en houden. Door wie vrouwen benaderd worden is cruciaal. De inzet van vrouwelijke rolmodellen helpt.  

Verdieping stap 3 - Benaderen Leer hier meer over stap 3 - benaderen

STAP 4: AFTRAP

Het belangrijk om de nieuwe (potentiële) kaderleden goed te ontvangen en zich welkom te laten voelen. Daarom organiseert de vereniging (aftrap)bijeenkomsten. Op deze bijeenkomsten draait het om kennismaken, worden de verschillende functies geïntroduceerd en is er ruimte om in gesprek te gaan over wensen, voorkeuren en behoeften.

Veel vrouwen voelen zich zelfverzekerder als ze iets kunnen doen wat past bij hun eigen ervaring en competenties. Ga dus ook altijd in gesprek over welke competenties, vaardigheden en eigenschappen ze al hebben en welke ze graag zouden willen ontwikkelen. Je kunt daar een formulier voor gebruiken. Download hier een voorbeeld van zo'n formulier.  

Daarna kunnen duo’s/buddy’s gevormd vormen op basis van de wensen en behoeften. Zo kunnen de nieuwe kaderleden in een veilige omgeving aftrappen en eerste ervaringen opdoen. Vervolgens kan er een passende sparringpartner/ buddy voor ieder nieuw kaderlid worden gezocht. Gebruik bijvoorbeeld één bijeenkomst waar vrouwen hun wensen en voorkeuren kunnen aangeven. Tijdens een tweede bijeenkomst kunnen de buddy’s kennismaken met elkaar en kunnen zij met elkaar en de coördinator/bestuurder in gesprek gaan over de beste begeleiding. 

STAP 5: BEGELEIDEN

Als de potentiële vrouwelijke vrijwilligers kennis hebben gemaakt met een functie, is het zeer belangrijk om hen zorgvuldig te ondersteunen en te begeleiden. Een HO, technisch coördinator of andere ‘senior’ vrijwilliger op het specifieke vakgebied kan helpen met bijvoorbeeld coaching on the job, begeleiding tijdens de activiteit of vragen na de activiteit te bespreken. Goede begeleiding bepaalt in grote mate of de ervaring van de deelnemers positief of negatief is en vergroot de kans dat een deelnemer daadwerkelijk in de toekomst doorstroomt naar een zelfstandige rol in een functies van bijvoorbeeld trainer, scheidsrechter of bestuurder. 

Vanaf deze stap is het extra belangrijk om aandacht te besteden aan de inclusieve benadering van de vrouwelijke kaderleden, zodat zij zich volwaardig onderdeel gaan voelen van de vereniging. Opstarten in een omgeving met alleen vrouwen kan tijdelijk helpen, maar werk wel aan de inclusieve benadering van alle kaderleden. In de praktijk zijn mannen en vrouwen samen actief en kunnen mannen van vrouwen leren en andersom.  

STAP 6: OPLEIDEN

Naast het begeleiden speelt het opleiden van het kader een cruciale rol. Zorg dat de vereniging scherp heeft wat de ambities zijn van de vrijwilligers en speel hierop in door het aanbieden van ontwikkelmogelijkheden. Een goed kaderbeleid en de inzet van een HO of scheidsrechterscoördinator is heel belangrijk. Is er al kaderbeleid en een HO? Dan is het altijd goed om nog eens te kijken of het beleid en de begeleiding en opleiding ook goed inspeelt op de wensen en behoeften van vrouwen.

Vrouwen vinden het bijvoorbeeld zeer belangrijk om zich goed voorbereid te voelen op hun taak/functie. Dit neemt onzekerheid weg. Daardoor vinden vrouwen hun taak/functie leuker en blijven zij langer actief. Uit onderzoek blijkt dat een gemiddelde vrouw minder snel dan een gemiddelde man denkt:  ‘dat doe ik wel eventjes’. Een korte cursus of een bijeenkomst waarin vrouwen wat handvatten meekrijgen, kan al erg helpen. Daarnaast verhoogt een opleiding natuurlijk de kwaliteit van de kaderleden.

Een tip voor startende trainers is deelname aan de Aftrapmodule, onderdeel van het Welkomstprogramma jeugdtrainers. Een tip voor bestuurders kan zijn om deel te nemen aan Ééntweetje (de community waar bestuurs- en commissieleden onderling kennis en ervaringen uitwisselen) of een bestuurdersopleiding. Ook voor (startende) scheidsrechters zijn er opleidingen passend bij de doelgroep die ze fluiten en hun persoonlijke ambitie.

In deze stap is het ook belangrijk om te bekijken welke plaats de wensen en behoeften van deze doelgroep krijgen in de bestaande opleidingskansen van het kader binnen de vereniging. Hierdoor wordt een inclusief opleidingsplan voor al het kader gerealiseerd. 

STAP 7: MEER VROUWEN IN VOETBAL

In deze stap kunnen nieuwe vrijwilligers zelfstandig eindverantwoordelijk worden. Afhankelijk van de ontwikkeling van ieder individu wordt de volgende stap bepaald. Denk hierbij aan ambitie, team, niveau, leeftijd en samenstelling. De begeleider kan met de nieuwe vrijwilliger over haar ambitie spreken en ook hoe zij het komende seizoen voor zich ziet. Zo wordt het doel om meer vrouwen in kaderfuncties te krijgen bereikt. 

STAP 8: ROLMODELLENPLAN

In de laatste stap worden de (nieuwe) vrijwilligers zelf een voorbeeld voor andere potentiële kaderleden. Met deze rolmodellen wordt het ontwikkelen van de nieuwe inclusieve norm versneld. Zij tonen immers wat er mogelijk is binnen de vereniging voor meiden en vrouwen. Dit vergroot de kans dat andere vrouwen en meiden ook vrijwilligers worden.

Maak daarom een rolmodellenplan en denk daarbij ook na over of je dit op een inclusieve wijze wilt doen of juist niet. Enkele tips:

• Sarina Wiegman is wereldwijd een fantastisch rolmodel, maar niet voor startend kader. Wat Sarina kan en doet is inspirerend, maar voelt voor veel mensen onbereikbaar. Een lokaal rolmodel is meer benaderbaar en toegankelijker. Vrouwen op de vereniging zullen eerder denken: dat kan ik ook. Werk dus zoveel mogelijk met lokale of regionale rolmodellen.
• Niet iedere vrouw wil graag een frontvrouw worden als rolmodel. Toch kan iedere vrouw wel iets betekenen. Maak een rolmodellenplan waarin je meerdere mogelijkheden biedt aan vrouwen om bij te dragen aan het ‘vliegwiel’. Je kunt bijvoorbeeld werken met een basisrolmodel, een gevorderd rolmodel en één of meerdere frontvrouwen. Breng ze regelmatig samen om acties te bedenken.
• Mannen en vrouwen inzetten als rolmodel om vrouwen in kaderfuncties te normaliseren kan ook helpen. Mannen laten zich namelijk vaak eerder overtuigen door mannen. Als mannelijke cultuurdragers en verenigingsfunctionarissen positief zijn over en bijdragen aan meer vrouwen in kaderfuncties, dan laten andere mannen zich eerder overtuigen en zullen ze zich eerder ook positief uitlaten. Voor vrouwen is het juist cruciaal dat ze vrouwen zien in kaderfuncties. Zichtbaarheid van vrouwen zorgt er voor dat vrouwen eerder instappen. 

Tijdens het congres 'Anders kijken, meer vrijwilligers' zijn de deelnemers aan de slag gegaan met de bovenstaande 8 stappen. Hierbij de belangrijkste take-outs vanuit het congres.

TAKE-OUTS CONGRES 'ANDERS KIJKEN, MEER VRIJWILLIGERS

DOEN & EVALUATIE

Maak een plan, maar praat niet te lang. Als de vereniging succesvol wil zijn in het werven van meer vrouwen in kaderfuncties, is vooral doen belangrijk. Geef iemand, of beter nog een groepje, de verantwoordelijkheid om dit proces op gang te brengen, werk nauw samen met functionarissen als een HO, scheidsrechterscoördinator en bestuurders en stel een (klein) budget beschikbaar zodat er ook echt iets gedaan kan worden. Vergeet niet te evalueren, acties te verbeteren en het geheel uiteindelijk te integreren in een inclusief kaderbeleid. Op deze pagina lees je handvatten om goed aan de slag te kunnen gaan.

Oriënterend gesprek aanvragen Wil je een oriënterend gesprek over de mogelijke ondersteuning van de KNVB bij dit proces? Dat kan! Neem hiervoor contact op met één van de adviseurs in jouw regio.