Fred Stam laat zaalvoetbal bloeien bij TOB in Amsterdam

Fred Stam op de tribune bij TOB 33(!) in Sporthallen Zuid. - Foto: KNVB Media

Trouw Ons Beginsel (TOB) is een fijne kleine vereniging met katholieke wortels in Amsterdam-Noord. Een club zoals een club bedoeld is. Toch is er iets bijzonders aan de hand. In een half jaar is de zaalvoetbaltak uitgegroeid tot de tweede grootste van Nederland. Drijvende kracht is Fred Stam (63) die onlangs het 33ste team inschreef in de KNVB-zaalcompetitie.

Fred Stam zit aan tafel in het Sportcafé van Sporthallen Zuid in Amsterdam. Hij komt kijken naar TOB 33, de nieuwste loot aan de zaalvoetbaltak van zijn club. 'Fredje Stam!', klinkt plotseling een luide stem. "Dat is Rajiv", zegt Stam. "Die speelt in het zesde." Rajiv stapt meteen op 'mister zaalvoetbal' van TOB af. In welke sporthal in de regio Amsterdam Stam ook is, de kans is groot dat hij zaalvoetballers van TOB tegenkomt. Zijn zaalvoetballers.

Bloemetje

Fred heeft het gewoon goed voor elkaar

De begroeting is warm. "We spelen in het zesde", zegt Rajiv. Het verbaast hem niet dat de zaalvoetbaltak van de club groeit als kool. "Fred heeft het gewoon goed voor elkaar. Aan het begin van het seizoen komen alle contactpersonen van de teams bijeen in de kantine van TOB. Dan drinken we wat en legt Fred uit wat hij van ons verwacht. Hij is duidelijk: de contributie moet op tijd zijn betaald; boetes zijn voor eigen rekening. Maar hij helpt je ook als je een boete wilt aanvechten. En voor alle kampioenen is er aan het eind van het seizoen een bloemetje." 

"Sommige teams hebben liever bierbonnen", haakt Stam in. "Maar ik vind: bij een kampioenschap horen bloemen." De organisator, animator en wedstrijdsecretaris van de zaalvoetbalafdeling van TOB heeft de lofzang van Rajiv ietwat verlegen aangehoord. Zelf heeft hij even daarvoor aangegeven dat het allemaal wel meevalt wat hij doet. "De smartphone is een geweldige uitvinding. Thuis op de bank komen de uitslagen binnen. Soms heb ik een team al gefeliciteerd voordat ze in de kleedkamer zitten. En als er wat is, hoor ik het meteen via een contactpersoon in de appgroep."

Verenigingsdier

Daarmee doet Stam zichzelf tekort. Sinds hij mag voetballen, nu al weer 53 jaar geleden, loopt hij rond bij TOB. Even probeerde Stam het hogerop bij de toenmalige topamateurclub Rood-Wit, maar uiteindelijk keerde hij toch weer terug op het vertrouwde nest. Stam is een pure liefhebber. Hij draagt een shirt met foto's van klassieke dug-outs. Als hij in een vreemde stad is, bezoekt hij met zijn vrouw Jolanda altijd het voetbalstadion. Laatst nog in Sofia. "Ik kan enorm genieten van die oude Oost-Europese betonbakken." 

Stam is ook een verenigingsdier. Niet zo gek. "Het is de club van mijn ouders. En mijn kinderen en kleinkinderen lopen hier ook rond." Met enige weemoed denkt hij soms terug aan de tijd dat de voetbalclub nog het middelpunt van de wijk was. Als voorbeeld heeft hij het clubblad meegenomen. "Dat draaien we nog altijd uit en bezorgen we bij een paar oudere leden in de buurt." Het maakt hem niet bitter. "De samenleving is veranderd. Zeker in de stad. Het is individueler geworden. Maar het spelletje is er nog steeds. Deze jongens genieten er alleen op een andere manier van."

Waardering

Er is ook een ING-bankiersteam dat uit vijf nationaliteiten bestaat

De organisatie van het zaalvoetbal begon voor hem ongeveer dertig jaar geleden. Met één team. "Een aantal jongens van de zondag 1 wilde ook graag zaalvoetballen. In de loop der jaren kwamen er meer teams bij. Heel geleidelijk. Eerst groeiden we naar tien. Vervolgens naar twintig." Amsterdam is een stad van vele culturen en dat zie je ook terug in de teams. De wortels van de spelers gaan van Spanje tot Marokko. En van Italië tot Egypte. Stam: "Soms zie je dan ineens een aantal oer-Hollandse namen tussen de Spaanse namen staan. Dat vind ik mooi. Er is ook een ING-bankiersteam dat uit vijf nationaliteiten bestaat."

Hij staat op om naar de hal te gaan. TOB 33 gaat beginnen. Stam wenst de jongens succes. Scheidsrechter Frits Wijngaard krijgt een hand. "81 jaar en hij staat nog elke dag in de zaal." De waardering van de zaalvoetballers geeft Stam de energie om door te gaan. "En ik kan het ook doen, want ik ben gepensioneerd. Als je werkt, dan word je gek van alle berichten die de hele tijd tussendoor komen." 

Ongekende stijging

Mond-tot-mondreclame doet de zaalvoetbaltak van TOB gestaag groeien, maar wat er het afgelopen half jaar is gebeurd, kan Stam nog steeds amper bevatten. "Er zijn elf teams bijgekomen.  Dit is het laatste team - nummer 33, ongelooflijk toch? Toen Calvin mij belde of ze nog competitie konden spelen, heb ik meteen contact gezocht met Lotte Balm van de KNVB. De lijnen zijn kort, dat is heel prettig werken. En er was nog een gaatje in de vijfde klasse." Twee andere teams staan te popelen op de wachtlijst. 

De ongekende stijging wakkerde het waakvlammetje van de oud-journalist in Stam aan om eens te onderzoeken hoe TOB zich verhoudt tot de rest van zaalvoetballend Nederland. "Tot mijn verbazing zijn we de grootste zaalvoetbalvereniging van Amsterdam. En bij de herenteams de tweede grootste van Nederland. Alleen Drs. Vijfje uit Groningen is groter. Dat is een studentenvereniging met 42 herenteams. En daarnaast ook nog vrouwenteams."

Clubliefde

Vrouwenteams, dat zou een volgende stap kunnen zijn. "Maar de grootste worden is geen doel op zich", zegt Stam. "Waar ik trots op ben, is dat we dit seizoen ongeveer 500 duels hebben gespeeld. En dat maar bij een wedstrijd TOB niet is komen opdagen." Hij steekt zijn vinger op. "En dat is er nog een teveel." Ondertussen ziet hij vanaf de tribune TOB 33 een prachtige goal scoren. "Die jongens moeten wel een of twee klassen hoger." Het is pas februari maar Fred Stam is al bezig met volgend seizoen. Niet vanuit een visie met dure woorden ontwikkeld na lange brainstormavonden, maar gedreven door liefde voor de club van zijn ouders die hem leerden voor anderen klaar te staan.