Reminder: ook tijdens belangrijke wedstrijden geldt richtlijn protest richting scheidsrechters

De scheidsrechter kan voor, tijdens en na de wedstrijd een bijdrage leveren aan deze aangescherpte richtlijn. 

Voor de wedstrijd

De scheidsrechter bespreekt voor de wedstrijd de aangescherpte richtlijn kort met de trainer/coach en aanvoerder van beide teams. Hiervoor zoekt hij/zij een geschikt moment zonder de eigen wedstrijdvoorbereiding of die van de teams te verstoren. De scheidsrechter geeft aan dat de verantwoordelijkheid voor het gedrag van andere spelers bij hen ligt en vertelt hoe die tijdens de wedstrijd gaat handelen (zie tijdens de wedstrijd).  

Tijdens de wedstrijd

• De scheidsrechter gebruikt een stoppend handgebaar om spelers die zich niet aan de richtlijn houden aan te geven dat zij moeten stoppen met het leveren van commentaar. Hij/zij verwijst spelers daarna bij vragen over een beslissing naar hun eigen aanvoerder door met de andere hand naar de aanvoerder te wijzen. Voetbal is een sport van emotie. Daarom geeft de scheidsrechter ruimte voor een eerste korte emotie (bijvoorbeeld ‘hé scheids!’), maar geeft meteen aan dat daar de grens ligt.  
• De scheidsrechter wijst bij het eerste incident direct de aanvoerder op diens verantwoordelijkheid en plicht om teamgenoten weg te sturen bij de scheidsrechter.  
• De scheidsrechter toont een gele kaart aan iedere speler die zich, ondanks de instructies, niet respectvol gedraagt of protesteert. Hij/zij geeft bij het tonen van de gele kaart duidelijk aan dat die met het eerdere handgebaar de speler heeft gewaarschuwd, dat de speler de kans heeft gehad te stoppen, dat niet deed en er nu geen andere keuze is dan een gele kaart te geven.  
• Als de keeper aanvoerder is of als de aanvoerder niet op het veld staat (bijvoorbeeld bij doorwisselen in de categorie B), moet de scheidsrechter weten wie de veldspeler is die als vervanger optreedt. Indien de vervanger niet duidelijk is aangewezen, verwijst de scheidsrechter naar de trainer en/of aanvoerder. Zij zijn verantwoordelijk voor het aanwijzen van de vervanger. 
• Bij een wedstrijdvorm waarbij een gele kaart een tijdstraf oplevert, geldt exact dezelfde richtlijn.  
• Futsal: als de aanvoerder op de wisselbank zit, mag die op respectvolle wijze de aandacht van de scheidsrechter trekken en om uitleg vragen. De scheidsrechter bepaalt of die naar de wisselbank gaat om kort en bondig uitleg te geven.  

Na de wedstrijd

De scheidsrechter staat na de wedstrijd stil bij hoe die de richtlijn deze wedstrijd heeft toegepast. Hij/zij vraagt zichzelf af welke reacties er tijdens de wedstrijd zijn geweest en hoe die daar in de volgende wedstrijd mee om kan gaan. KNVB-officials kunnen hiervoor het zelfreflectieformulier in Dugout gebruiken. Verenigingsscheidsrechters kunnen de wedstrijd nabespreken met de scheidsrechterscoördinator van de vereniging. 

Als scheidsrechterscoordinator vragen we jou om bij de scheidsrechters binnen jouw vereniging te controleren of de richtlijn voor hen duidelijk is. Organiseer bijvoorbeeld een spelregelbijeenkomst voor verenigingsscheidsrechters, waar specifiek aandacht wordt besteed aan de toepassing van deze aangepaste richtlijn.  Sta de scheidsrechters gedurende de eerste periode bij tijdens een speelweekend.  Vooral in het begin van het seizoen is het belangrijk dat de richtlijn meteen soepel worden toegepast.  

Zie het kopje ‘De rol van de scheidsrechter’ voor meer uitleg over hoe scheidsrechters de richtlijn moeten toepassen. 

Alle betrokkenen bij een voetbalwedstrijd hebben invloed op de sfeer binnen de lijnen: spelers, trainers en begeleiders, scheidsrechters en toeschouwers/ouders. Daarom is het belangrijk dat iedereen bekend is met de aangescherpte richtlijn. We vragen bestuurders en Hoofden Opleiding van verenigingen daarom om in de voorbereiding op het nieuwe seizoen uitgebreid aandacht te besteden aan hoe ervan af nu met de scheidsrechter gecommuniceerd wordt tijdens wedstrijden.  

Alle geregistreerde Hoofden Opleiding en scheidsrechterscoördinatoren worden door de KNVB geïnformeerd over de implementatie van de aangescherpte richtlijn. Het advies aan bestuurders is hen nadrukkelijk te betrekken bij het informeren van de verschillende doelgroepen binnen de vereniging. Dit kan bijvoorbeeld op de volgende manieren: 

• Organiseer teambijeenkomsten voorafgaand aan het seizoen, waarin de aangescherpte richtlijn met spelers wordt besproken.  
• Bespreek de richtlijn tijdens overlegsituaties met trainers. Trainers hebben een voorbeeldrol naar spelers en ouders en hebben een grote invloed op het succesvol toepassen van de aangescherpte richtlijn. 
• Informeer ouders tijdens ouderbijeenkomsten over de aangescherpte richtlijn en welke invloed hun gedrag heeft op een plezierig verloop van de wedstrijd.  
• Specifiek voor bestuurders: organiseer spelregelbijeenkomsten (samen met de scheidsrechterscoördinator) voor verenigingsscheidsrechters, waar specifiek aandacht wordt besteed aan de toepassing van deze aangescherpte richtlijn.  
• Specifiek voor bestuurders: licht de richtlijn toe via website, nieuwsbrief en andere communicatiekanalen.  
• Specifiek voor bestuurders: informeer tegenstanders over de wijze waarop verenigingsscheidsrechters met de richtlijn om gaan.  

Als trainer ben je voor een groot deel verantwoordelijk voor het gedrag van jouw spelers binnen de lijnen. Jij bent dan ook de aangewezen persoon om spelers, maar ook ouders, te informeren over de aangescherpte richtlijn. Bespreek de richtlijn over communicatie met de scheidsrechter tijdens het teamoverleg voorafgaand aan het seizoen. Herhaal de regels in de besprekingen voor de eerste wedstrijden. Op die manier worden de regels snel een vast onderdeel van de teamafspraken om er samen een leuk seizoen van te maken. Meer tips over het maken van regels en afspraken. 

Om ouders te informeren kun je een ouderbijeenkomst plannen aan het begin van het seizoen. Daarin kan iedereen kennismaken met elkaar en kun je als trainer ook laten weten wat je van ouders verwacht op het gebied van betrokkenheid en gedrag langs de lijn. Meer tips over het organiseren van een ouderbijeenkomst.

 Als trainer heb je altijd een voorbeeldfunctie. Dit geldt ook in het geval van deze aangescherpte richtlijn. Benader de scheidsrechter met respect, praat niet negatief over de scheidsrechter tegen je spelers en ga zelf ook niet lopen protesteren. Dan zien de spelers hoe het hoort en wordt het voor hen ook normaal om respectvol met de scheidsrechter om te gaan.  

Extra tips:  

• Zoek voor de wedstrijd afstemming met de scheidsrechter en de trainer van de tegenpartij over de aangescherpte communicatierichtlijn. 
• Moedig spelers aan om zelf af en toe een (pupillen)wedstrijd te begeleiden/fluiten. Zo kweek je meer begrip voor de rol van de scheidsrechter.  
• Zorg dat je zelf voldoende kennis hebt van de spelregels en pas deze toe in de trainingen. Zo kun je deze spelregel ook onderdeel maken van jouw training.