De G-voetballer en de verschillende niveaus

Er is binnen de KNVB-competities G-voetbal af en toe wat onduidelijkheid met betrekking tot de doelgroep en het niveau van de deelnemende spelers. Onderstaand wordt de visie van de KNVB hierover weergegeven.

De G-voetballer

G-voetbal wordt gespeeld door voetballers die vanwege een verstandelijke beperking en of lichamelijke beperking en of andere specifieke uitdaging geen aansluiting kunnen vinden in een regulier voetbalteam.

Wij begrijpen dat de bovenstaande beschrijving tot discussie kan leiden en op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden. G-voetbal omvat namelijk niet slechts één type beperking. Spelers binnen het G-voetbal hebben uiteenlopende beperkingen, waarbij lichamelijk en verstandelijke beperkingen het meest voorkomen. De afgelopen jaren zien we echter ook een groeiende deelname van spelers met gedragsuitdagingen, Autisme Spectrum Stoornis (ASS) en AD(H)D, die steeds beter hun weg naar het G-voetbal weten te vinden.

G-voetbal is er juist voor om mensen niet uit te sluiten. We kiezen er dan ook bewust voor om de grenzen redelijk flexibel te houden. Mocht echter blijken dat het gedrag/ niveau/ beperking van de speler niet passend is in het G-voetbalteam, dan moet de begeleiding van het team per individu bekijken of het huidige team wel passend is voor deze speler. Of is een ander team wellicht een oplossing die meer aansluit bij de speler. Ook om het spelplezier van de andere G-voetballers in het eigen team (tijdens trainingen) en voor tegenstanders in de wedstrijden hoog te houden.

Ga uit van het individu. Iedere situatie is anders. Normaal wat normaal kan, speciaal wat speciaal moet.

Iedereen een leuke wedstrijd

Leuke wedstrijden gaan bijna altijd over een gelijkwaardig niveau. Bij het G-voetbal is dat vanwege de verschillende beperkingen al een flinke uitdaging. Zeker omdat we ook graag regionaal willen spelen, zonder al te grote reisafstanden. Als er spelers meedoen die van een te hoog (voetbal)niveau zijn dan heeft dat invloed op alle andere spelers.

Niveau-indeling

Traditioneel kennen we bij de KNVB een aantal richtlijnen voor de indeling van G-voetballers: De A-, B- en C-categorie.

Niveau A

• Volledig besef van de regels van de KNVB.
• Goed kunnen samenspelen. Goede lichamelijke conditie.
• Spanning van een wedstrijd goed aankunnen. Goede technische vaardigheden en spelinzicht.

Bij spelers van niveau A dient de club zich altijd af te vragen of de spelers wellicht in het reguliere voetbal passen.

Niveau B

• Aanpassing in de moeilijkste regels.
• Kunnen samenspelen.
• Redelijke lichamelijke conditie.
• Kunnen verwerken van de spanning.
• Redelijke technische vaardigheden en spelinzicht.

Niveau C

Begeleidende rol van de scheidsrechter op speltechnisch en sociaal vlak, gebaseerd op de meest elementaire regels van het voetbalspel. De overige criteria gelden ook, maar in mindere mate.

Tevens is sprake van een duidelijk leermoment voor de voetballers, zodat zij beter inzicht krijgen in het voetbalspel.

De KNVB richt zich binnen het G-voetbal met name op niveau B en C.

Wat wil en kan de G-voetballer?

Als coach kun je op twee manieren in aanraking komen met spelers met een beperking. Dat kan als jeugdtrainer van een regulier voetbalteam waarin, soms met dispensatie, een voetballer speelt met een beperking. Daarnaast zijn er trainers/begeleiders die, waarschijnlijk bewust, ervoor hebben gekozen om een G-voetbalteam te gaan begeleiden.

In een G-voetbalteam spelen voetballers met verschillende vormen van beperkingen samen in een team. Het begrip ‘beperking’ omvat echt een groot gebied. Bij spelers die een lichamelijke beperking hebben, is het meestal eenvoudig te zien, maar de grootste groep heeft een verstandelijke beperking. Dit is aan de buitenkant lang niet altijd zichtbaar.  

Het werken en omgaan met spelers met een lichamelijke of verstandelijke beperking vraagt wel degelijk een specifieke aanpak. Het is daarom belangrijk om je team goed te kennen. Een speler met een visuele beperking heeft andere begeleiding nodig dan iemand met een verstandelijke beperking.

Voorafgaand aan de training 

Maak een analyse van je team, welke verschillende vormen van beperkingen kom je tegen?  G-voetballers zijn over het algemeen gebaad bij duidelijkheid en vaste patronen. Voor de meeste G-teams is een begeleiding van één trainer op vier spelers wenselijk. 

Tips voor de training: 

Bied structuur aan  

• Maak altijd gebruik van dezelfde kleedkamer  
• Train op hetzelfde veld, mocht je nog een stapje verder kunnen gaan; train op hetzelfde gedeelte van het veld  
• Maak afspraken, niet te veel en houd ze kort simpel en duidelijk  

Hanteer een vaste opbouw van de training  

• Begin en eindig de training op dezelfde manier. Dit kan zijn door op dezelfde plek in het veld te starten en hierbij aan te geven wat je deze training gaat doen. Op deze plek kom je aan het einde van training bij elkaar en sluit je de training af. Een duidelijk begin en eind van de training is hierbij belangrijk.  
• Breng vaste patronen aan in de training, start altijd met een warming-up vorm en eindig met een partijvorm. Laat hierin oefeningen vaker terugkomen, dit zorgt voor herkenbaarheid.  
• Kondig veranderingen tijdig aan en geef spelers tijd om te wennen aan verandering.  
• Wordt er een keer op een ander veld getraind, bespreek dit dan voordat je naar buiten gaat. Geef vervolgens duidelijke instructies en bereid ze voor op de nieuwe situatie.  

Kondig veranderingen tijdig aan en geef spelers tijd om te wennen aan verandering  

• Wordt er een keer op een ander veld getraind, bespreek dit dan voordat je naar buiten gaat. Geef vervolgens duidelijke instructies en bereid ze voor op de nieuwe situatie.  

Eén plaatje zegt meer dan woorden  

• Doe zoveel als mogelijk voor! De G-voetballers leren vooral door na te doen, een beeld van een bal passen met de binnenkant van de voet zegt daarbij meer dan woorden! Geef enkel aanwijzingen gericht op de ruimte, dus bijvoorbeeld ‘probeer de bal tussen de pionnen te mikken’ in plaats van aanwijzingen op het lichaam te geven als ‘plaatsing en richting van het stand- en zwaaibeen.  

Focus op wat goed gaat en geef complimenten  

• Geef complimenten over individuele acties, maar ook bijvoorbeeld over het gedrag. De voetballers krijgen hier plezier en zelfvertrouwen van.  
• Kijk en erken de individuele verschillen niet alleen het verschil in beperking, maar ook het verschil in karakter.