Er is iets mis gegaan.

Het lukt niet om de pagina die je zocht op KNVB.nl te laden.

Op dit moment is de website in onderhoudsmodus. Probeer het later nog eens.

Gebruik je een adblocker? Probeer deze uit te zetten en laad de pagina opnieuw.

50 jaar vrouwenvoetbal: Sarina Wiegman via Amerika naar de top

Mathieu Hilgersom
KNVB Media
24 maart 2022, 9:00

Het sterke Ter Leede in de jaren'90, met zittend als derde van links Sarina Wiegman. - Foto: Archief Sarina Wiegman

We vieren dit seizoen 50 jaar vrouwenvoetbal bij de KNVB. In deze serie interviews blikken we terug met vijf pionierende hoofdrolspeelsters en schetsen een tijdsbeeld van een decennium. In dit derde item: de jaren’90 met Sarina Wiegman, die haar ervaring als speelster in Amerika meenam naar Nederland.

Wie de naam van Sarina Wiegman hoort, denkt al snel aan de succesvolle bondscoach die de OranjeLeeuwinnen in 2017 het EK-goud bezorgde in eigen land en twee jaar later met Nederland in de WK-finale stond. Maar ook als speelster heeft de Haagse, die tegenwoordig de bondscoach is van de Engelse vrouwen, een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal in ons land.

Enorme eer

Pas zestien jaar was Wiegman toen bondscoach Bert van Lingen haar in 1986 bij het Nederlandse team haalde. Het was een enorme eer voor de piepjonge speelster van Celeritas. Eenmaal bij de selectie kreeg ze echter last van knikkende knieën. "Ik kwam terecht in een team met volwassen vrouwen die enorm goed konden voetballen. We speelden in Ascoli tegen Italië en het regende pijpenstelen. Het veld werd steeds slechter begaanbaar en het spel daardoor fysieker. Langs de kant liep ik warm, maar ik vond het onwijs eng om te moeten invallen. Gelukkig was het niet nodig, haha."

Een jaar later was Wiegman er wel klaar voor. Ze debuteerde tegen Noorwegen, onder gelegenheidsbondscoach Dick Advocaat. "Ik startte in de basis en was daar heel trots op. Van de wedstrijd zelf kan ik me weinig meer herinneren. We speelden in een heel klein stadionnetje en het werd 0-0. Ik weet nog wel dat ik Dick Advocaat later in de stad tegenkwam en hij mij niet herkende. Er is sinds die tijd gelukkig veel veranderd."

Tegen de stroom in

Het debuut in het Nederlands elftal was een mooie beloning voor Wiegman die om dit te bereiken tegen de stroom in had moeten zwemmen. "Ik was als klein kind altijd met een bal aan het spelen. Voetbal vond ik het mooiste dat er was. Als meisje was het niet vanzelfsprekend om op voetbal te gaan. Mijn ouders zagen echter dat ik dit heel graag wilde en dus ging ik er toch op."

Wiegman werd samen met tweelingbroer Tom lid van ESDO in Den Haag. "Als meisje mocht ik helemaal niet in een team spelen. Ik had daarom kort haar zodat het niet op zou vallen. Mijn medespelers vonden dit prima. Zijn beschouwden mij als one of the guys. Soms had de tegenstander het door, maar meestal was dit geen probleem. Toch is wel eens een doelpunt van mij afgekeurd, omdat zij erachter waren gekomen dat ik een meisje was. Dat vond ik heel moeilijk."

Het allereerste begin van Sarina Wiegman (zittend, links als tweede) als speelster van ESDO in het team van haar broer.

Toen ze in de puberteit kwam, kon ze niet meer verbergen een meisje te zijn. "Ik werd er continu mee geconfronteerd dat het niet normaal leek dat ik voetbalde. Ik kon ook niet meer met de jongens meedoen. We hebben toen eerst bij ESDO een team gemaakt met zussen en nichtjes. Daarna heb ik de overstap gemaakt naar Celeritas, dat meer voetballende meisjes had."

Wennen

Het was wennen voor de jonge Sarina. "Bij de jongens speelde ik op mijn eigen niveau, terwijl het kwaliteitsverschil bij de meisjes heel groot was. Je had meiden die fanatiek waren, net als ik. Maar je had ze ook die alleen voor de gezelligheid kwamen. We hadden te weinig speelsters om door te selecteren."

Wiegman stroomde al snel door naar de dames. Op haar dertiende debuteerde ze in het eerste elftal. "Ik was maar een klein hummeltje. Sociaal-emotioneel was dat natuurlijk helemaal niet goed, maar er was geen andere keuze wanneer ik op mijn eigen niveau wilde spelen."

Het gedreven meisje was voortdurend op zoek naar meer en het beste. Op haar zeventiende maakte ze de overstap naar landskampioen KFC’71. "Er was niemand die tegen mij zij dat dat moest, maar ik wilde zelf heel graag hogerop. Dat zat in me."

In haar element bij Oranje

We leefden als topsporters en trainden twee, en in de voorbereiding soms wel drie, keer per dag

Bij het Nederlands elftal was Wiegman helemaal in haar element. "Ik vond het heerlijk uitdagend. De lat lag hoger en ik had goede speelsters om mij heen." In 1988 speelde het team in China het officieuze WK. "Dat was een geweldige ervaring. We presteerden boven verwachting in uitverkochte stadions, overleefden de groepsfase en groeiden als team naar elkaar toe. We verloren uiteindelijk van Brazilië. Dat was heel onnodig."

Nu ze geroken had aan het 'echte werk' wilde ze doorpakken. Overnachten in goede hotels, dagelijks trainen en met elkaar toeleven naar de wedstrijden. Het was het topsportleven waar ze altijd van had gedroomd. Ze accepteerde niets minder meer.

De kans om de overstap te maken naar de North Carolina Tar Heels, onder de succesvolle trainer Anson Dorrance, kwam precies op het juiste moment. Wiegman speelde daar samen met grote sterren als Mia Hamm, Kristine Lilly en Shannon Higgins. "Vrouwenvoetbal was toen al heel groot in de Verenigde Staten. Ik vond dat fantastisch. We leefden als topsporters en trainden twee, en in de voorbereiding soms wel drie, keer per dag."

Kampioensjaar

Sarina Wiegman als aanvoerder van het Nederlandse team.

Als middenvelder had ze vaak een basisplaats in het kampioensteam, maar de overgang van Nederland naar Amerika eiste langzaam zijn tol. "Ik kreeg door de intensieve manier van trainen wat last van overbelastingblessures en kon daarom in de finales niet brengen wat ik zou willen. Desondanks was het een onvergetelijk jaar."

Graag had ze hier nog een seizoen aan vast geplakt, maar uiteindelijk besloot ze toch om terug te keren naar Nederland. De Amerikaanse opleiding tot docente lichamelijke opvoeding zou in eigen land niet geldig zijn, spelend in Amerika mocht ze niet uitkomen voor het Nederlands elftal en ze miste haar vriend die ze thuis had achtergelaten. Achteraf bleek dit geen verkeerde keuze, want met hem is ze inmiddels al 21 jaar getrouwd.

 

Frustratie in Nederland

De terugkeer naar Nederland viel haar als voetbalster zwaar. "Amerika is lifechanging geweest. Het was een voetbalparadijs waar iedereen je enorm waardeerde. In Nederland was echter alles nog zoals het was toen ik vertrok. Dat was enorm frustrerend. Ik moest accepteren dat hier weinig voor je geregeld werd. Als ik toch het beste uit mezelf wilde halen, moest ik heel veel zelf doen."

Het was een lastige tijd. "Ik heb zelf mijn optimale trainingsschema ingericht. Naast mijn trainingen bij Ter Leede deed ik mee bij de jongens van ADO Den Haag en volgde een eigen krachtprogramma. Het was zwaar om dit te combineren met de HALO, wat natuurlijk ook een fysieke opleiding is, en later met mijn werk als docente lichamelijke opvoeding. Ik liep altijd op de grens van belastbaarheid, zowel fysiek als emotioneel."

Haar gedrevenheid werkte aanstekelijk. Ze was één van de dragende spelers bij Ter Leede en hielp mee om de club op te bouwen tot één van de beste teams van het land. Ook bij het Nederlands elftal, waar ze 104 interlands voor speelde, merkte ze dat alles steeds professioneler werd. "We kwamen vaker bij elkaar. In die periode trainden wij structureel twee dagen in Zeist. Ik vond het heerlijk om met de beste speelsters te trainen. We werden mede daardoor duidelijk kwalitatief beter. Helaas haalden we steeds net niet de eindronden."

Sarina Wiegman (linksonder) bij haar honderste interland tegen Denemarken.

Zelf aan het roer

Wiegman wilde niet alleen het beste uit zichzelf halen op het veld, maar begon ondanks haar drukke leven ook met het volgen van trainerscursussen. Ze werd na haar actieve carrière coach van Ter Leede en maakte met de komst van de Eredivisie Vrouwen de stap naar ADO Den Haag. In 2014 werd ze assistent-bondscoach, om twee jaar later zelf aan het roer te staan van de OranjeLeeuwinnen. Vanaf de zomer van 2021 is zij bondscoach van de Engelse voetbalvrouwen.

Nederland is inmiddels uitgegroeid tot een toonaangevend voetballand voor vrouwen. "De start van de Eredivisie is beslissend geweest voor de stap naar de eerste plaatsing voor het EK in 2009 en daarna de absolute top. Dagelijks trainen, betere faciliteiten en meer tegenstand hebben de basis gelegd voor het succes dat daarna volgde."

Als bondscoach van de OranjeLeeuwinnen won Sarina Wiegman in 2017 het EK in eigen land.

De lessen die Wiegman had geleerd in Amerika, maar ook op de HALO, hielpen haar om samen met haar staf en gesteund door de KNVB het Nederlandse team tot de grote successen op het EK en WK te leiden. Alles wat ze zelf ooit als speelster had gemist, maakte ze nu vanaf de zijlijn van heel dichtbij mee. "Als klein meisje voetballend tussen de jongens had ik nooit durven dromen dat er ooit professioneel voetbal voor vrouwen in Nederland zou komen. Laat staan dat we als land zo succesvol zouden zijn. Er zijn veel mensen die zich met ongelooflijk veel passie hebben ingezet om dit te bereiken. Ik ben er trots op dat ik ook een steentje heb bijgedragen."

50 jaar vrouwenvoetbal: vv Reutum eerste kampioen 50 jaar vrouwenvoetbal: vv Reutum eerste kampioen Aflevering 1.

50 jaar vrouwenvoetbal: De gedreven generatie van de jaren 80 50 jaar vrouwenvoetbal: De gedreven generatie van de jaren 80 Aflevering 2.

50 jaar vrouwenvoetbal bij de KNVB 50 jaar vrouwenvoetbal bij de KNVB Had jouw club in 1971 een vrouwenteam?

Gerelateerd nieuws

Laatste artikelen