Online gebruik van afbeeldingen; respecteer het auteursrecht

Het klakkeloos plaatsen van afbeeldingen op de website en socialmediakanalen kan vervelende financiële gevolgen hebben. - Foto: KNVB Media

In de huidige tijd van online communicatie, smartphones met camera, sociale media en kanalen als YouTube zijn de mogelijkheden om beelden te maken en met anderen te delen heel groot. Met die ontwikkeling is het echter ook steeds belangrijker om wet- en regelgeving op dit gebied te kennen en in acht te nemen. Het klakkeloos plaatsen van afbeeldingen op de website en socialmediakanalen kan vervelende financiële gevolgen hebben.

Toestemming van rechtmatige eigenaar

Ervaringen van voetbalverenigingen leren dat verkeerd of onrechtmatig gebruik van bestaand beeldmateriaal grote problemen kan opleveren. Dat kan onder meer gebeuren wanneer beeldmateriaal wordt gepubliceerd zonder uitdrukkelijke toestemming van de rechtmatige eigenaar. Het is nu eenmaal niet toegestaan om zonder toestemming van de maker werk van bijvoorbeeld een fotograaf, schrijver of muzikant te verspreiden, publiceren of kopiëren. Het auteursrecht op zo’n werk ligt te allen tijde bij de maker en het is dan ook altijd het alleenrecht van de maker om het werk in kwestie openbaar te maken of te verveelvoudigen. Ook moet bij foto’s rekening worden gehouden met het portretrecht en de privacy van degene die op de foto staat; ook diegene kan onder bepaalde omstandigheden bezwaar maken tegen het gebruik van diens portret zonder toestemming.

Consequenties

Publiceer je iets van een ander zonder toestemming, dan kun je door de maker, eventueel via de rechter, worden gedwongen het werk per direct te verwijderen. De maker heeft dan bovendien de mogelijkheid een schadevergoeding te eisen, in dit geval van de voetbalclub die de foto op een website heeft geplaatst. Verscheidene clubs hebben hiermee te maken gehad.

De KNVB raadt clubs aan zeer voorzichtig om te gaan met werk dat auteursrechtelijk beschermd kan zijn of het gebruik van foto’s met personen die een reden kunnen hebben om daar bezwaar tegen te maken. Clubs die vermoeden zonder toestemming beeldmateriaal van anderen te hebben gepubliceerd, wordt geadviseerd dat werk direct te verwijderen. Wanneer er een aanmaning is ontvangen, is het verstandig zo snel mogelijk contact te zoeken met de verenigingsadviseur van de KNVB die de schade wellicht kan beperken.

Oplossingen

Wil je als club desondanks gebruik maken van beeldmateriaal voor een nieuwsartikel op de site of een leuk post op social media? Gebruik dan content waarvan je zeker weet dat diegene daarvoor toestemming heeft gegeven. Bijvoorbeeld de foto’s van de clubfotograaf. Of de juichvideo die je zelf hebt geschoten met je smartphone. Wellicht wil de fotograaf van de lokale krant zijn foto’s wel met je delen ten behoeve van de online kanalen van de club. Het belangrijkste (en veiligste advies) is dat de auteur van de content en eventueel gefotografeerde persoon toestemming heeft/hebben gegeven voor publicatie.