Column Jan Dirk van der Zee: Een doodgewoon voetbalwonder

ASV Lebo: succesvol in de Eredivisie en in de wijken. - Foto: KNVB Media

Als voetbal de oplossing is voor veel problemen in de maatschappij, dan is zaalvoetbalvereniging ASV Lebo uit de Amsterdamse achterstandswijk Slotervaart het sprekende voorbeeld. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zou er poolshoogte kunnen gaan nemen hoe je op een succesvolle manier jeugd uit de drugscriminaliteit houdt, minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan er inspiratie opdoen om jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt op een logische manier aan het werk te krijgen.

Zaalvoetbal leeft in Amsterdam. Niet alleen door het spectaculaire spel, maar misschien nog wel meer door de maatschappelijke beweging die het op gang heeft gebracht. 

En minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap komt met tientallen ideeën terug in de ministerraad om te vertellen hoe een voetbalclub en een school met elkaar kunnen samenwerken om het geluk van ieder kind bovenaan te plaatsen (en toch een goede opleiding te geven). Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, krijgt er inzichten hoe je tieners op een aanstekelijke manier laat sporten en Stientje van Werkhoven, minister van Milieu en Wonen, doet er praktische ideeën op hoe buurtbewoners verbinding en trots met elkaar ervaren door een zaalvoetbalvereniging.

Ik was er afgelopen dinsdag voor een opname van Clubkoorts, een filmreeks voor de KNVB over bijzondere amateurvoetbalverenigingen.

Clubkoorts Bekijk alle afleveringen van Clubkoorts.

Positieve benadering

Thuisbasis van deze grootste zaalvoetbalclub van Amsterdam is het Calvijn College, een school met bijna 100 procent leerlingen met een migratieachtergrond. Tot 2009 stond deze opleiding bekend als het 'afvoerputje van de stad'. Met een kil gebouw, waar de toiletten op slot zaten, zodat er geen wc-rollen in de pot konden worden gegooid, en een kantine waar je het gevoel kreeg dat er elk moment een vechtpartij kon uitbreken. Bewakers stonden voor de ingang en politieagenten wandelden geregeld door de gangen.

Dankzij een nieuw docententeam met jongeren uit de buurt, die als onderwijsassistenten instappen en doorgroeien tot leraren, ging ook de onderwijsfilosofie radicaal op de schop. Waar het oude Calvijn straffen als de norm stelde, staat bij het nieuwe Calvijn de positieve benadering voorop. Eberhard van der Laan, de overleden burgemeester van Amsterdam, noemde het Calvijn College in 2017, vlak voor zijn dood, in het televisieprogramma Zomergasten "misschien wel de beste school van Nederland".

Meerdere stadsdelen

Inmiddels is ASV Lebo (Amsterdamse Sportvereniging Leef en Beweeg Optimaal) ook buiten Nieuw-West actief. Teams van de club spelen in de stadsdelen Oost en Zuidoost. Datzelfde geldt voor teams in het Walking Football. Die worden trouwens op een ontwapende manier samengesteld. Vrijwilligers van ASV Lebo gaan bij moskeeën binnen en vragen wie er zin heeft om een potje te voetballen.

Prachtig.

Rolmodellen

Zo kinderlijk eenvoudig gaat dat ook met veel van de andere activiteiten van de club.

Anders dan de landelijke tendens weet ASV Lebo jongens tussen de 12 en 19 jaar volop aan zich te binden.

Minstens honderd nieuwe spelers per jaar stromen binnen via naschoolse activiteiten op basisscholen en een aantal per jaar dankzij sportbuurtwerk en andere maatschappelijke activiteiten, zoals voor mensen met een beperking. Anders dan de landelijke tendens in de voetbaljeugd, waar jongens tussen de 12 en 19 jaar de grootste uittreders zijn, weet ASV Lebo ze volop aan zich te binden. Daarbij zijn spelers uit het succesvolle eerste team van de club, dat in de Eredivisie zaalvoetbal uitkomt, rolmodellen.

Goed opgeleide coaches

Geholpen door samenwerking met het Calvijn College krijgt ieder team een goed opgeleide coach voor de groep. En binnenkort begint ASV Lebo met Hattrick: een alternatieve stadscompetitie, waarin veld-, straat- en zaalvoetbal samenkomen. Om drukke ouders en grootouders behulpzaam te zijn, regelt de club het vervoer bij uitwedstrijden.

Zaalvoetbal leeft in Amsterdam. Niet alleen door het spectaculaire spel in de zaal, maar misschien nog wel meer door de maatschappelijke beweging die het op gang heeft gebracht.  Een voorbeeld dat landelijke navolging verdient.

Welke minister gaat als eerste kijken?

Columns Jan Dirk van der Zee Hier staan alle eerder gepubliceerde columns van Jan Dirk van der Zee gebundeld.