15 clubs in Noord-Holland zeggen samen ‘Nu niet, nooit niet’ tegen hufterigheid

Een van de informatieavonden bij RKAV Volendam. - Foto: RKAV Volendam

Vijftien verenigingen in de gemeenten Edam-Volendam, Waterland en Purmerend zijn de hufterigheid die ze soms ervaren op en langs de velden helemaal zat. Daarom geldt er vanaf nu een zerotolerancebeleid bij jeugdwedstrijden. Wie zich misdraagt, wordt aangesproken of bestraft. In eerste instantie door stewards, maar de bedoeling is dat ouders, coaches en spelers onderling elkaar gaan wijzen op hun gedrag. “We willen dat mensen met elkaar gaan praten en echt gaan beseffen: dit kan zo niet langer’’, zegt Edwin Vreedeveld, voorzitter van SV Ilpendam.

Hij is een van de initiatiefnemers van ‘Nu niet, nooit niet’. Zo heet het plan om sportiviteit en respect op en rond de velden in deze regio te bevorderen en wangedrag uit te bannen. Te beginnen bij de jeugd, maar uiteindelijk moet iedereen weer op een positieve manier met elkaar omgaan. “Iedereen zegt hoe erg de verhuftering op het voetbalveld soms is. Maar het wordt tijd om er echt iets aan te gaan doen in plaats van er alleen maar over te praten’’, vindt Vreedeveld.

Veiligheid en plezier jeugd voorop

Hij vond in de veertien buurclubs gelijkgestemden. Samen met drie bestuursleden van andere verenigingen, medewerkers van de KNVB en een procesbegeleider vanuit NOC*NSF vormt hij de werkgroep die de kar trekt. De (fysieke en mentale) veiligheid en het plezier van jeugdvoetballers staat daarbij voorop. “Het probleem ligt niet bij de kinderen, maar bij de volwassenen. Zij vieren hun maatschappelijk ongenoegen bot op de wedstrijd van kinderen. We moeten met zijn allen weer gaan beseffen hoe idioot dat is. We beginnen heel bewust bij de jeugd, want niemand kan er tegen zijn dat kinderen in een veilige en plezierige omgeving kunnen sporten. Bovendien worden de kinderen vanzelf ouder en nemen ze goed aangeleerd gedrag mee naar de senioren. Dit is iets van de lange adem.”

De vijftien verenigingen hebben inmiddels informatieavonden voor trainers en ouders georganiseerd. Daar zijn de regels en consequenties duidelijk uitgelegd. “Het was twee avonden bomvol met 300 trainers en coaches’’, zegt Vincent Gruwèl, voorzitter van RKAV Volendam. “We hebben uitgelegd wat we gaan doen en waarom we dat gaan doen. Natuurlijk waren er mensen die zeiden: eerst zien en dan geloven. Maar de meeste aanwezigen waren heel blij.”

Alle scheidsrechters hebben een centrale bijscholingsavond gehad. De bedoeling is dat ze voor de wedstrijd spreken met de trainers en ook de toeschouwers toespreken. De boodschap: samen gaan we er een mooie wedstrijd van maken. Ook tijdens de wedstrijd kunnen scheidsrechters toeschouwers aanspreken op hun gedrag. Om de schijn van partijdigheid tegen te gaan, is het de bedoeling dat alle verenigingsscheidsrechters van de clubs een scheidsrechterstenue krijgen.

Jeugdcoördinator sociale veiligheid en stewards

Daarnaast heeft iedere club een jeugdcoördinator sociale veiligheid en stewards opgeleid. Die lopen herkenbaar rond over de velden en spreken mensen aan op hun gedrag. Gruwèl: “Dat doen we in eerste instantie op een positieve manier. Als iemand zich erg opwindt kun je zeggen: ‘Ik zie dat u erg betrokken bent bij de wedstrijd. Dat is mooi. Maar hier doen we dat op een positieve manier, door aan te moedigen.’ Helpt dat niet, dan vragen de stewards de persoon om te vertrekken. In het uiterste geval kan de scheidsrechter in overleg met de steward de wedstrijd staken.”

Elk keer wordt dezelfde boodschap herhaald. Net zolang tot sportief en respectvol met elkaar omgaan weer normaal wordt en ouders, spelers en coaches elkaar corrigeren.

De initiatiefnemers hopen dat op termijn andere ouders of toeschouwers degene die zich hufterig gedraagt gaan aanspreken. Vreedeveld: “Niemand vindt het leuk om op zijn gedrag te worden aangesproken. En het is al helemaal rot als door jouw schuld de wedstrijd van een groep kinderen wordt gestaakt. Zeker als andere ouders zeggen: ‘Nou Pietje, je wordt bedankt’ en diegene dan de volgende keer zelf aanspreken. We willen dat de sociale controle terugkomt.”

Datzelfde geldt voor coaches die staan te schreeuwen tegen spelers of de scheidsrechter. Ook met hen gaat een steward of scheidsrechter het gesprek aan. Net als met (oudere) kinderen die zich misdragen in het veld. “Elk keer wordt dezelfde boodschap herhaald. Net zolang tot sportief en respectvol met elkaar omgaan weer normaal wordt en ouders, spelers en coaches elkaar corrigeren. Discriminatie, agressie of andere kwetsende verbale of non-verbale uitingen willen we niet op en rond onze velden. We gaan respectvol met elkaar om. De regels zijn bij alle vijftien clubs hetzelfde en de consequenties ook. Dat geeft duidelijkheid aan iedereen’’, zegt Vreedeveld. De ultieme consequentie, opzegging van het lidmaatschap, geldt ook voor alle vijftien verenigingen. Gruwèl: “Als iemand zich blijft misdragen, is die persoon nergens in de omgeving meer welkom op een voetbalclub.”

Gastvrije en persoonlijke ontvangst

De regels gelden niet alleen voor spelers, coaches en toeschouwers van de thuisclubs. Ook van de bezoekende verenigingen wordt verwacht dat iedereen zich sportief en respectvol gedraagt. Om hen op de hoogte te stellen krijgen bezoekende clubs voorafgaand informatie over regels. Op de wedstrijddag zelf worden teams en ouders gastvrij en persoonlijk ontvangen. Ze krijgen uitleg over het gedrag dat verwacht wordt en flyers mee waarop de regels voor zowel coaches en spelers als ouders staan. Langs het veld en in de kantine hangen bij alle verenigingen dezelfde borden, waarop de regels nog een keer staan.

Gruwèl en Vreedeveld beseffen dat het gedrag van mensen veranderen tijd kost. Vreedeveld: “Wat we zien op de velden is een sociaal maatschappelijk probleem. Als voetbalclubs kunnen we in elk geval binnen onze hekken laten zien welk gedrag wij wel en niet willen. Iedereen heeft zijn buik vol van het gedoe. Dus moeten we er met zijn allen iets aan doen. Iedereen maakt fouten, maar als we blijven herhalen hoe we het wél willen en consequent mensen blijven aanspreken en als dat echt niet helpt wegsturen, dan kunnen we iets bereiken. Ik ben ervan overtuigd dat mensen uiteindelijk gaan beseffen dat sportief en respectvol gedrag weer normaal moet worden.” 

De KNVB is blij met het initiatief. Daan van den Eeckhout, programmamanager Sportiviteit en Respect: “Wij willen dat iedereen van het voetbal kan blijven genieten. Daarom gaan we wangedrag tegen met ons 19-delige programma Sportiviteit en Respect. Daarin staan preventieve stappen en maatregelen die we kunnen opleggen. Maar uiteindelijk gaat het om wat er op de sportparken gebeurt. Daarom is het belangrijk dat verenigingen zoals deze vijftien zich hier ook voor inzetten. Zo werken we echt gezamenlijk aan hetzelfde doel.”

Meer informatie? Neem contact op met jouw verenigingsadviseur!