Column Jan Dirk van der Zee: toekomst van het amateurvoetbal

Shirtje ruilen is een initiatief ter viering van het 130-jarig jubileum van de KNVB. - Foto: KNVB Media

Meer dan 500 medewerkers van de KNVB gaan dit seizoen shirtje ruilen met ongeveer 3.000 amateurvoetbalclubs in Nederland. Het shirtje dat namens de bond wordt geruild, is een oranjetenue waarop de kenmerken en patronen zijn verwerkt van shirts van álle amateurvoetbalverenigingen.

Van effen tot harlekijn, van gestreept tot geblokt en van sjerp tot keper, we hebben alle verschillende shirtdesigns in kaart gebracht. KNVB-ontwerper Floor Wesseling heeft het tot één patroon gesmeed. Met als gevolg een uniek Oranjeshirt dat we in een beperkte oplage uitgeven ter ere van het 130-jarige bestaan van de KNVB en als dank aan alle amateurclubs van Nederland. 

Shirtje ruilen? KNVB viert 130 jaar voetbal.

Tegelijk is het een moment om met elkaar stil te staan bij de toekomst van het amateurvoetbal en kritische vragen te blijven stellen. Want ondanks de populariteit van onze sport staan we de komende dertig jaar voor behoorlijke uitdagingen.

Plus en min

Zo hebben we in het jeugdvoetbal te maken met een grote plus, maar ook een dikke min. De plus is dat we veel tevreden leden hebben die de veranderingen binnen het pupillenvoetbal hebben omarmd. Denk aan de kleine veldjes en aan het spelen met een spelbegeleider in plaats van een scheidsrechter.

Maar we zien ook een grote uitstroom bij jongens én meiden tussen 12 en 18 jaar. Uit onderzoek blijkt dat zij het voetbal te veel als een verplichting ervaren, hun team niet zien zitten, balen van de trainer (als die er al is) of vanwege weekendwerk of studiedruk liever voor een individuele sport als fitness kiezen. Met 3,7 miljoen beoefenaars is fitness uitgegroeid tot de grootste vorm van lichaamsbeweging in Nederland, ook in de jongere doelgroepen.

Willen we deze jongeren behouden voor het voetbal, dan zullen we het simpelweg leuker voor ze moeten maken. Om te beginnen met een afscheid van het selectiebeleid. We weten van voetballende kinderen die niet bovenmatig getalenteerd zijn, dat ze het liefst met hun vrienden spelen.

Gelijkwaardige wedstrijden

Dus waarom zou je blijven vasthouden aan dat geneuzel van eerste teams, selectieprocedures en de beste trainers voor de beste voetballers? Waarom laten we de voetballers niet zelf hun teams samenstellen? En waarom niet op kleinere velden? Is het bovendien geen idee om met competities te gaan werken van vier of zes speelronden? Hierdoor krijg je meer kampioenen, minder losers en je bent veel beter in staat om gelijkwaardige wedstrijden te organiseren. 

Onze samenleving verandert snel en mensen bekijken de voetbalclub steeds meer als consument.

Gelukkig wordt de huidige krimp van ons ledental nog grotendeels geneutraliseerd met de instroom van nieuwe leden. Maar die balans kan in de komende jaren net zo gemakkelijk negatief uitslaan. Onze samenleving verandert nou eenmaal snel en mensen bekijken de voetbalclub steeds meer als consument.

Voetbalaanbod op maat

Clubs die dat vroegtijdig onderkennen, kunnen dat met een voetbalaanbod op maat passend pareren. Ik ben er namelijk van overtuigd dat er geen land ter wereld is met zo’n mooie voetbalstructuur als Nederland. Voor iedereen is er een club op fietsafstand. Om die reden zullen mensen op termijn steeds vaker langskomen voor hun eigen invulling van het spel. Of dat nu een potje e-competitie-voetbal is, de wekelijkse bootcamp, of een mixed-sport-sensation van buitensporten met voetbal als superspil.  

Maar dat ga je pas zien als je het doorhebt, want wie niet snel genoeg meebeweegt wordt door de tijd weggepingeld. 

P.s. Shirtje ruilen? Mail je ideeën over de toekomst van het voetbal en je maakt kans op het unieke jubileumshirt van 130 jaar KNVB.

Columns Jan Dirk van der Zee Hier staan alle eerder gepubliceerde columns van Jan Dirk van der Zee gebundeld.