Opstart van de training uitstekend moment voor persoonlijke aandacht

Schouten is bezig aan haar derde seizoen al voetbalcoach. Ze heeft een gemengd team met vier meiden onder haar hoede, waaronder haar dochter. “Als voetbalcoach ben ik met het team van mijn dochter meegegroeid, dus ik train niet al drie jaar lang de JO12-1JM. Zelf heb ik niet gevoetbald, al heb ik het wel altijd een leuk spelletje gevonden en stond ik bij trainingen en wedstrijden van mijn dochter langs de lijn. In voetbaltechnisch opzicht mis ik dus wat bagage, maar ik bereid de trainingen goed voor, heb de Jeugd Voetbalcoach (JVC)-cursus gevolgd en door mijn werk in de kinderopvang heb ik wel de benodigde pedagogische kennis. Mijn collega-voetbalcoach heeft juist wél een voetbalachtergrond, dus we vullen elkaar mooi aan.”

Enthousiasme en energie

Bij de opstart van de training is de pedagogische kunde van Schouten erg welkom. Om tijdens die opstart voldoende aandacht te kunnen hebben voor de spelers, zorgt ze ervoor dat ze altijd een kwartier van tevoren aanwezig is. “Dan kan ik alles alvast wat spullen klaarzetten. Als ze vervolgens aankomen, probeer ik in te schatten hoe de sfeer op dat moment is. Is er behoefte aan ruimte voor grapjes en opmerkingen, of willen ze meteen aan de bak? Zeker na een vakantie zit er zoveel enthousiasme en energie in zo’n groep, dan heeft het helemaal geen zin om meteen serieus te beginnen. Meestal laat ik ze dan even en verzinnen ze zelf iets, waarvan ik vaak nog wel een eenvoudige spelvorm probeer te maken. Spelers die daarna arriveren, sluiten gewoon aan. Als echt alle kinderen er zijn, haal ik iedereen bij elkaar, vraag ik in dit geval of ze een fijne vakantie hebben gehad en laat ik ze er kort over vertellen. Daarna wil ik wel zo snel mogelijk beginnen met trainen. Hoe langer we namelijk met zijn allen kletsen, hoe onrustiger het weer wordt, maar het heeft geen zin om tijdens de opstart helemaal aan die persoonlijke aandacht voorbij te gaan. Daar bereik je niets mee.”

Doelstelling

Niet alleen het stukje persoonlijke aandacht is voor Schouten belangrijk; aan iedere training gaat ook een korte bespreking van de doelstelling vooraf. “De ene keer behandel je iets wat in de wedstrijd nog beter had gekund, zoals omschakelen. Die koppeling naar de wedstrijd maak je dan ook, zodat je kunt uitleggen wat we gaan doen en waarom. Dat doen we maar kort, omdat ze anders vragen gaan stellen over oefenvormen die pas over drie kwartier op de planning staan en dan wordt het chaotisch. De andere keer bepalen we de inhoud van de training meer in samenspraak met de spelers, door te vragen waarop zij zouden willen trainen. We vragen of iedereen het begrepen heeft en dan kunnen we van start.”

Hoewel de opstart van Schouten over het algemeen goed verloopt, is er volgens haar nog altijd ruimte voor verbetering. “Het is altijd even aftasten, kijken wat goed werkt. Veel kinderen in het team zitten bij elkaar in de klas, dus onderling speelt er soms het een en ander. Daar moet je mee kunnen omgaan. Als er weer nieuwe kinderen bijkomen, kan dat de groepsdynamiek veranderen en dus iets anders van jou als voetbalcoach vragen. Ook is het nu zo dat ik vooraf de materialen klaarzet, met uitzondering van de grote goal. Daarbij vraag ik de spelers weleens te helpen, maar meer niet. Het geven van een stukje verantwoordelijkheid aan de spelers kunnen we dat opzicht best meer gaan gebruiken. Bij het opruimen van de trainingsmaterialen doen we dat al, dan lopen we gezamenlijk weg en verwacht ik dat iedereen een handje helpt.”

Gezien en gehoord

Met drie jaar aan ervaring is Schouten nog een relatief beginnende jeugdcoach. De manier waarop ze nu met het team van haar dochter meegroeit, vindt ze voorlopig prima. “Ja, ik vind dit heel leuk. Onze Hoofd Opleiding heeft wel geopperd om nog eens iets te doen met mijn pedagogische kennis en daar sta ik zeker voor open. Het heeft echt meerwaarde als voetbalcoaches kijken naar wat een kind nog meer kan dan alleen op het voetbalveld. Dat is dan ook mijn advies voor andere voetbalcoaches: toon interesse in je spelers, vraag ernaar als je weet dat iemand op vakantie is geweest of ziek was. Door vragen te stellen en interesse te tonen, voelen ze zich gezien en gehoord. Regelmatig haal ik kinderen even naar de kant of maak ik tijd om even met ze te praten als dat mij nodig lijkt. Dat kan dus over persoonlijke dingen gaan, maar óók over voetbalgerelateerde zaken. Dat kan tijdens de training vaak wel even tussendoor, maar zeker de opstart is daar een uitstekend moment voor.”

De Hoofd Opleiding waarover Schouten spreekt, is Maarten de Backer. Hij is al een jaar of twintig bij RKVV Dommelen actief, in verschillende rollen die vergelijkbaar zijn met het werk dat hij nu als HO doet. “Ik verzorg opleidingen voor de voetbalcoaches, zowel intern als extern, organiseer bijeenkomsten, draag oefenstof aan en zorg ervoor dat de rode draad die wij als vereniging willen volgen, gewaarborgd en zoveel mogelijk gevolgd wordt.”

Leeftijdscoördinatoren

Het contact met de voetbalcoaches is primair weggelegd voor de leeftijdscoördinatoren. RKVV Dommelen heeft er ongeveer tien. Zij zijn bij trainingen en wedstrijden aanwezig om te kijken hoe het de voetbalcoaches vergaat en om indien nodig als aanspreekpunt te fungeren. “Aandacht is bij ons een sleutelwoord”, vertelt De Backer. “We proberen veel tijd in onze voetbalcoaches te steken door de leeftijdscoördinatoren echt dicht bij hen te laten staan. Natuurlijk heb ik zelf ook regelmatig contact met de voetbalcoaches, ik ben zo’n twee tot drie avonden in de week op de vereniging en spreek hen dan dus ook. Dat gaat over de training en de wedstrijd, maar net zo goed over informele zaken.”

Een motto waarvan De Backer hoopt dat de voetbalcoaches het uitdragen, is ‘minder praten, sneller beginnen’. Zeker bij de opstart van de training kunnen zij hiernaar handelen. “In het ideale geval start je binnen dertig seconden met een oefenvorm en gaan de kinderen gewoon lekker voetballen. Over zoiets proberen we de voetbalcoaches continu tips te geven. Daarbij willen we geen harde verplichtingen opleggen, je moet zaadjes planten waardoor de voetbalcoaches proefondervindelijk gaan merken wat werkt. Ze moeten zich vrij voelen om te pionieren. Zo kunnen Stefanie en de anderen zich bij ons ontwikkelen.”