Een talentvolle speelster in een team met jongens; kansen en aandachtspunten

"Het gaat om kwaliteit en ontwikkeling, dan doet geslacht er niet toe." - Foto: KNVB Media

Het komt gelukkig steeds vaker voor: een talentvolle speelster in een team met jongens. Soms omdat zij op een hoger niveau meer uitdaging vindt, soms omdat de club geen passend meiden- of vrouwenteam heeft. Voor trainers biedt dit zowel mooie kansen als specifieke uitdagingen. Maar hoe ga je nou het beste om met een talentvolle speelster in een team met jongens? Richard Mank, medewerker Talentontwikkeling bij de KNVB, licht toe.

“Een speelster écht opnemen in het team, haar echt onderdeel laten zijn, dat gebeurt helaas nog niet overal”, begint Mank. “Er zijn zeker trainers die er heel bewust mee omgaan, maar ook trainers die het vrij gemakzuchtig benaderen. Zij denken: oh, een meisje in het team, die zet ik op de backpositie of wissel. Vaak zal dat nog onbewust zijn, vanuit het vroegere idee dat vrouwen niet voetbalden, maar jongens en meiden verdienen dezelfde kansen. Het gaat om kwaliteit en ontwikkeling, dan doet geslacht er niet toe.”

Het gaat dan met name om speelsters van de O12 tot en met de O15, wanneer de (fysieke) verschillen tussen jongens en meiden groter worden. Mank vervolgt: “Het is wel zo dat een jongen vanaf dan vaak sterker en sneller is, maar dat betekent niet dat ze beter kunnen voetballen of meer potentie hebben. Je kunt het vergelijken met jeugdspelers die in het laatste kwartaal zijn geboren en daardoor fysiek nog niet zo ver zijn als teamgenoten uit het eerste halfjaar. Door het geboortemaandeffect sneeuwen zij onder. Dat zie je bij meiden ook een beetje.”

Omdat veel trainers langs de lijn staan met de focus op winnen, hebben ze onvoldoende aandacht voor de ontwikkeling van álle spelers en speelsters en hebben ze vooral oog voor de spelers die op dat moment beter lijken te zijn. Dat een speelster een bal minder ver kan trappen of minder snel is, is dan een reden haar niet als volwaardig lid van het team te behandelen. “Als trainer moet je alle spelers de ruimte geven om zich optimaal te ontwikkelen. Dáár moet de focus liggen. Iedereen, zowel jongens als meiden, moet gezien worden als een individuele speler die graag beter wil leren voetballen.”

Vijf tips voor trainers

1. Zie de speler, niet het geslacht

De eerste stap is simpel: behandel de speelster in de basis hetzelfde als de jongens. Ze komt om te leren, plezier te maken en zich te ontwikkelen. Stel dezelfde eisen aan inzet, aanwezigheid en discipline. Het talent is leidend, niet het geslacht.

2. Bouw een veilige en respectvolle teamcultuur

Een speelster in een team met jongens kan extra zichtbaar zijn. Dat vraagt om een duidelijke norm: in dit team is iedereen gelijkwaardig. Als trainer bepaal jij die standaard.

• Corrigeer direct ongepaste opmerkingen.
• Benoem samenwerking en respect als belangrijke waarden.
• Stimuleer dat ze als volwaardige teamgenoot wordt gezien.

3. Let op fysieke en sociale verschillen

Tot een bepaalde leeftijd zijn fysieke verschillen beperkt. Naarmate spelers ouder worden, kan dit veranderen. Houd dit in de gaten bij posities, intensiteit en belastbaarheid, zonder haar te ontzien.

Daarnaast kan de sociale dynamiek uitdagend zijn. Zorg dat ze zich onderdeel voelt van de groep, ook buiten het veld. Soms helpt het om bewuste duo’s of groepjes te maken tijdens oefeningen, zodat niemand buiten de boot valt. “Er is een documentaire over Lieke Martens, die haar oude team vol jongens weer eens opzoekt”, geeft Mank als voorbeeld. “Zij zegt daarin: ‘ik was one of the guys’. Als je dat weet te creëren als trainer, doe je het heel goed.”

4. Communiceer open

Ga regelmatig in gesprek met de speelster en haar ouders. Hoe ervaart zij het team? Voelt ze zich prettig en uitgedaagd? Dit helpt je om signalen vroeg te herkennen en samen oplossingen te vinden.

5. Wees een rolmodel

Als trainer ben je de sleutel. Jouw houding bepaalt hoe de groep omgaat met diversiteit. Door haar talent te benadrukken, positief voorbeeldgedrag te tonen en gelijkwaardigheid uit te stralen, maak je het verschil.

Grote rol

Niemand hoeft op een speciale manier behandeld te worden, iedereen moet juist hetzelfde behandeld worden

Een speelster in een team met jongens kan een verrijking zijn: voor haar eigen ontwikkeling én voor de teamcultuur. Ze brengt vaak andere kwaliteiten mee, zoals spelinzicht of communicatieve vaardigheden, die de groep sterker maken. Mank: “Voor jou als trainer is het een kans om leiderschap te tonen en te laten zien dat voetbal écht voor iedereen is. Niemand hoeft op een speciale manier behandeld te worden, iedereen moet juist hetzelfde behandeld worden. Elke speler in Nederland moet gelijke kansen krijgen, of we het nou over jongens of meiden hebben. Dat is het allerbelangrijkste. En als trainer speel je daar een heel grote rol in.”