Roemrijk Unitas op weg naar 120-jarig jubileum

Het kampioenschap in de hoofdklasse in 1986 is één van de hoogtepunten uit de historie van Unitas. - Foto: Archief Unitas

Unitas uit Gorinchem bestaat op 19 april 120 jaar. Daarmee is het één van de oudste voetbalverenigingen van Nederland. De club is druk bezig met de voorbereidingen op het naderende jubileum. Mogelijk komen er nog extra feestjes bij. Zowel het eerste zaterdag- als zondagteam is volop in de race voor het kampioenschap.

De club heeft een rijk verleden. Zo speelde Frank Wels bijna 25 jaar voor de club. Tussen 1931 en 1938 speelde hij 36 keer voor Oranje en maakte daarin vijf treffers. De kleine (hij was slechts 1.63 meter en dat was in eerste instantie een reden om hem niet op te roepen) vleugelaanvaller kwam als speler van Unitas bovendien in actie tijdens het WK van 1934 en 1938. Ook was Wels betrokken bij een bijzonder moment in de Nederlandse sporthistorie. Hij gaf de voorzet op Beb Bakhuys die vervolgens met de bekende 'duikkopbal' doel trof.

Held

"Bij Unitas zijn we er nog steeds erg trots op dat hij bij ons heeft gevoetbald", weet archivaris Marcel ter Wal. "Op de club kom je op meerdere plekken oude foto’s van hem tegen. Het is jammer dat er steeds minder mensen hem persoonlijk hebben gekend. Hij was echt een held hier in de omgeving. Frank had een café in Gorinchem. Veel mensen maakten speciaal voor hem een tussenstop om hier wat te gaan drinken." Het clubicoon overleed in 1982.

De club heeft ook een bijzonder oorlogsverleden. In 1941 wilde de NSB één van zijn leden in het bestuur hebben. Dit verzoek wezen de clubleden echter af. De NSB ging hiermee niet akkoord en wilde alsnog het lidmaatschap afdwingen. Dit leidde er toe dat alle leden van de club hun lidmaatschap opzegden. Daarmee hield Unitas op te bestaan.

"Dit heeft een half jaar geduurd", weet Ter Wal. "Deze periode is benut voor onderhandelingen. Pas toen zeker was dat de NSB'er zou worden geroyeerd en geen toegang tot het terrein zou hebben, is de club weer verder gegaan. Tijdens ons 75-jarige bestaan in 1973 hebben wij vanwege deze verzetsdaad een erepenning ontvangen van Koningin Juliana."

Eendracht

Als oprichtingsdatum is altijd 19 april 1898 aangehouden. Vermoedelijk bestaat de club echter langer. "We hebben de naam Unitas teruggevonden in oude kranten uit 1896. Twee jaar later is de club samengegaan met Sparta. Vermoedelijk is Unitas de naam gebleven, omdat Sparta al veel voorkwam in die tijd. De betekenis van eendracht is altijd passend geweest."

Sportief heeft de club vaak op hoog niveau gepresteerd. Voor de invoering van de Eredivisie speelde Unitas lang op het op één na hoogste niveau: de tweede klasse. Tussen 1924 en 1926 kwam de club zelfs uit in de eerste klasse. Later op amateurniveau bereikte Unitas in 1986 een hoogtepunt door kampioen te worden in de hoofdklasse. "Dit heeft gezorgd voor een ongekend groot feest. De Grote Markt stond zwart van de mensen."

Sportief

Daarna braken sportieve mindere jaren aan. De club degradeerde naar de eerste klasse en later zelfs naar de tweede klasse. In 2015 moest de ploeg zelfs nacompetitie spelen om niet nog een keer te degraderen. Dit liep maar net goed af.

Inmiddels is alles anders. Via de nacompetitie promoveerde Unitas vorig jaar naar de eerste klasse. Daarin staat de ploeg momenteel ruim bovenaan. "Het zou fantastisch zijn wanneer we terugkeren naar de hoofdklasse. De tijden zijn veranderd, dus zo massaal als in 1986 zal het niet meer worden. Een groot feest wordt het zeker."

De club viert het eventuele kampioenschap op 9 juni wanneer er een jubileumdag is met diverse activiteiten en een groot slotfeest. Mogelijk wordt dan ook de zaterdagselectie in het zonnetje gezet. Zij strijden momenteel om het kampioenschap in de vierde klasse. Op 19 april, de officiële verjaardag, begint de club met de festiviteiten. "Elk jaar staat deze dag in het teken van onze jubilarissen. Die zetten we op 19 april in het zonnetje. Uiteraard zullen we daar tijdens deze bijzondere editie een extra drankje op drinken."