'Een vrouw die vlagt bij de mannen; waarom is dat bijzonder?'

Mandy Wassink is dit seizoen assistent-scheidsrechter bij het eerste mannenelftal van Haarlem-Kennemerland. - Foto: KNVB Media

'Miss Haarlem-Kennemerland' luidt de bijnaam van Mandy Wassink (25) bij de fusieclub die is herrezen op de historische voetbalgrond aan de Jan Gijzenkade in Haarlem. 'Mrs.' zou een betere benaming zijn. Als je ziet wat ze doet, lijkt ze wel getrouwd met de club. En of het allemaal nog niet genoeg was, is ze dit jaar ook assistent-scheidsrechter bij het eerste mannenelftal.

"Buitenspel!!!", galmt de stem van de Haarlem-Kennemerland verdediger over het veld van stadgenoot Alliance '22. Assistent-scheidsrechter Mandy Wassink houdt de vlag gedecideerd omlaag en volgt de aanval langs de lijn. Het lange haar strak naar achteren in een staart. Ze draagt een donkerblauw trainingspak van de club, boven een paar gekleurde kicksen. De bal smoort uiteindelijk in een kluwen van benen en wordt weggewerkt. Even volgt een verwijtende blik naar de zijkant. Het instinct van de amateurvoetballer laat zich moeilijk temmen, maar hij zou beter moeten weten.

Eerlijk

"Ik heb de mannen aan het begin van het seizoen verteld dat ik ze graag wil helpen. Ze moeten alleen een ding accepteren: 'ik vlag eerlijk'", zegt Wassink een paar uur voor de wedstrijd in de kantine van Haarlem - Kennemerland. Foto's aan de muur herinneren aan de vervlogen tijden van HFC Haarlem. Vele grote spelers uit de Nederlandse voetbalwereld hebben hier hun sporen achtergelaten. Van Johan Cruijff tot Willem van Hanegem. En van Marco van Basten tot Ruud Gullit, die hier zijn profcarrière is begonnen. Je kunt je nog steeds even profvoetballer wanen als je vanonder de Kick Smit-tribune het grasveld betreedt. De verweerde stoeltjes tonen de klassieke clubkleuren rood en blauw. 

Bij Haarlem-Kennemerland kun je jezelf nog even profvoetballer wanen

Dat hier nog wordt gevoetbald is een klein mirakel. Na het faillissement van HFC Haarlem in 2009 had de gemeente haar oog laten vallen op de grond. De gedachte dat zijn jeugdherinneringen zouden worden opgeslokt door een woonwijk kon George Presburg niet verkroppen. En dus richtte hij HFC Haarlem opnieuw op. "We begonnen met vijf leden", zegt Presburg. Rond dezelfde periode hoorde hij dat Kennemerland in de problemen zat. "We zijn gaan praten en binnen twee maanden was de fusie rond, terwijl daar normaal twee jaar voor staat." Presburg kan er nog steeds om gniffelen.

'Kickies'  

Twee jaar na de oprichting ontmoette hij Mandy op de club. Ze raakten aan de praat. Zoals elke club heeft ook Haarlem - Kennemerland vele handen nodig. "Hij vroeg of ik iets voor de club wilde doen", zegt Wassink. Niet veel later liep ze op woensdag tussen de 'Kickies', zoals de jongste voetballers zijn gedoopt. "Ik heb zelf tot mijn vijftiende gehockeyd, maar ik wist wel wat van voetbal. Mijn moeder nam mij altijd mee naar Ajax."

De Kickies raakten een gevoelige snaar bij Wassink. Een jaar later nam ze ook een meisjesteam onder haar hoede. "Ik vond het zo leuk, dat ik een aantal cursussen ben gaan volgen." Dat team is zes jaar later uitgegroeid tot meisjes onder 19. "Het is het laatste seizoen, dat ik ze coach. Volgend seizoen worden ze vrouwen 1 en het is goed dat er een keer een ander gezicht voor de groep staat. Vreemde ogen dwingen." Helemaal loslaten doet ze het team niet, want ze volgt inmiddels wel keeperstrainingen om in geval van nood in te kunnen vallen. 

Helpen

Dat is Mandy Wassink ten voeten uit. Waar nodig, komt ze helpen. Zo zou ze zaterdag invallen als coach bij MO17-1, maar omdat de wedstrijd op de valreep wordt afgelast, heeft ze even wat tijd voor zichzelf. "Anderen doen dat bij mij ook. We staan hier klaar voor elkaar." Zoals altijd stond ze vanochtend om 07.00 naast haar bed om op pad te gaan met het team van Onder 9-5. "Vroeg opstaan is geen straf. Die kleintjes blijven het leukst", zegt ze met een twinkeling in haar ogen. "Het zijn net sponsjes. Ze nemen alles van je aan." 

Meisjes trainen jongens en andersom, dat is prachtig om te zien

Daarna moet ze normaal gesproken snel naar de wedstrijd van MO19-1. Haar enthousiasme en bevlogenheid steekt de jonge meiden aan. "Het is de filosofie van de club om de oudere jeugdleden op te leiden als trainers en coaches", zegt Wassink. "Een aantal meiden dat ik hier als jonkies onder mijn hoede had, geeft nu training aan kinderen van dezelfde leeftijd. Ook aan jongens, zoals jongens ook meisjesteams trainen. Dat is prachtig om te zien."

Kruisbestuiving

De kruisbestuiving is belangrijk volgens Wassink. "Jongens en meisjes zijn verschillende werelden, maar het moeten geen gescheiden werelden binnen de club. Beide groepen vereisen een andere aanpak. Jongens spelen meer op hun intuïtie. Meiden stellen meer vragen: 'Waarom?'. Als beginnend coach word je daar alleen maar beter van."    

Ze is nu een van de vijf technisch coördinatoren bij Haarlem-Kennemerland, maar Wassink is nog lang niet uitgeleerd. "Ik heb me ingeschreven voor de UEFA C-cursus. Ik ben de enige vrouw, maar dat maakt me niet uit. Ik wil hier graag in groeien."

Uitdaging 

Onverwacht is daar sinds dit seizoen een nieuwe uitdaging bijgekomen. Als MO19-1 heeft gespeeld, snelt ze naar het eerste om met een vlag in de hand te fungeren als assistent-scheidsrechter. "Vorig jaar zat ik bij een wedstrijd tussen het eerste en Onder 23 om aantekeningen te maken voor de coach van Onder 23. Een speler van dat elftal vlagde, maar dat ging helemaal niet en leidde tot irritatie. Toen heb ik het maar van hem overgenomen."

Haarlem-Kennemerland-trainer René van Marsbergen zocht op dat moment een assistent-scheidsrechter. Wassink viel hem meteen op. "Mandy is serieus, geconcentreerd en betrokken bij het team", zegt Van Marsbergen terwijl zijn spelers zich opwarmen voor de wedstrijd tegen Alliance '22. Wassink doet haar eigen warming-up tussen de mannen. "Ze is overal bij", zegt Van Marsbergen. "Ook bij de tactische bespreking." Anders zou ze het ook niet doen, zegt Wassink even later. "Ik vind het leuk om bij het team te horen. Een aantal jongens ken ik al langer, daardoor is het ook wat makkelijker. En ik kijk en luister goed want ik kan veel oppikken van René."

Punten pakken

Tijdens de wedstrijden laat ze het team los. Wassink juicht dan ook niet als Haarlem-Kennemerland scoort. "Van binnen voel ik dat wel, maar op dat moment vorm ik een team met de scheidsrechter." Voor de spelers is dat soms nog wennen. "'Ik ben toch een van hen', zeggen ze dan." Maar het betaalt het zich ook uit. Scheidsrechters hebben sjoemelende grensrechters meestal snel in de smiezen. Dan gaan ze veel meer op hun eigen oordeel af. Wassink geeft een voorbeeld. "In de wedstrijd tegen koploper Olympia maakte de tegenstander 3-2. De scheidsrechter keurde het doelpunt in eerste instantie goed, maar het was in mijn ogen buitenspel dus ik bleef met mijn vlag omhoog staan. Hij kwam naar me toe. Ik legde de situatie uit. Hij was het met me eens. Geen goal. Als hij me niet vertrouwt, negeert hij mij. Met eerlijk vlaggen pak je dus punten."

Met eerlijk vlaggen pak je punten

De Haarlemse derby in de vierde klasse verloopt sportief. Haarlem-Kennemerland is in de late namiddag duidelijk sterker en wint met 6-1. De jonge scheidsrechter Ruben den Arend (19) leidt het duel soeverein. Commentaar is op de vingers van een hand te tellen. Dat is wel eens anders en lijkt verweven met het amateurvoetbal. Wassink: "In het begin vond ik dat ook wel spannend, maar het heeft me nooit weerhouden." En als vrouw langs de lijn bij de mannen valt ze nog eens extra op. Het zint haar niet, dat er nog steeds zo wordt gedacht. "Waarom zou een vrouw geen goede assistent-scheidsrechter kunnen zijn? Ik vind dat helemaal niet bijzonder."

Woede

Wassink kookte dan ook van woede toen een speler onlangs tegen haar zei: 'Dat heb je niet goed gezien, vrouw!' "Waarom moet hij dat benadrukken. Dat ik een vrouw ben heeft er niks mee te maken. Als je tegenover een man staat, zeg je dat toch ook niet." Dan heeft ze liever de rauwe jongens van DSK, die op niet mis te verstane wijze verhaal komen halen. "Niet dat het een pretje is, maar het is tenminste wel eerlijk. Zij nemen mij serieus als assistent-scheidsrechter."

Wassink is al benaderd of ze niet verder wil groeien naar wedstrijden op een hoger niveau. "Dat zou ik een keer moeten proberen", zegt ze haast verlegen. "Ik weet niet of ik het ook leuk vind zonder dit team." De jongens roepen haar. Een van hen is jarig en heeft een kroegentocht georganiseerd in de stad. Zonder Mandy is het team niet compleet.