Themabijeenkomst omgaan met agressie: Soms felle discussies, maar dat levert inzichten op

Hoe vervelend bepaalde situaties ook zijn, als scheidsrechter leer je er veel van, zegt docent Ernstjan van der Perk - Foto: KNVB Media

De maatschappij verandert. Mensen zijn mondiger dan vroeger, er is meer agressie en niet zelden gebrek aan respect voor anderen. Die verandering gaat niet aan de voetbalvelden voorbij. Om scheidsrechters te helpen om te gaan met de uitdagingen, organiseert de KNVB dit voorjaar een reeks themabijeenkomsten. “We gaan in op hoe je als scheidsrechter een positieve rol in de wedstrijd kunt pakken om gedrag te beïnvloeden’’, zegt docent Ernstjan van der Perk.

Hij gaf de themabijeenkomst die dinsdag plaatsvond bij de COVS in Leiderdorp. Twaalf KNVB-officials gingen met elkaar in gesprek aan de hand van casussen en verschillende opdrachten. Allemaal herkennen ze de uitdagingen van het scheidsrechtersvak. Sommige aanwezigen fluiten al meer dan veertig jaar. “De mentaliteit is tegenwoordig echt wel anders dan toen. Er is minder respect voor de leiding’’, zegt een van hen. “Maar ook voor de eigen teamgenoten’’, zegt Cynthia van Kruiselbergen, de enige vrouw in het gezelschap. “Dan schelden ze elkaar helemaal verrot. Ik heb het meegemaakt dat een speler zijn eigen teamgenoot van achteren tackelde. Waar ben je dan mee bezig?”

We gaan in op hoe je als scheidsrechter een positieve rol in de wedstrijd kunt pakken om gedrag te beïnvloeden.

Overigens heeft ze weinig problemen met het feit dat ze een vrouw is en veel mannenwedstrijden in de tweede en derde klasse fluit. “Ik heb zelfs het idee dat ze van mij iets meer accepteren, juist omdat ik een vrouw ben. Het helpt dat ik zelf rustig blijf en consequent ben. Als iemand tegen me gaat lopen schreeuwen, geef ik één keer een waarschuwing en daarna is het klaar en krijgen ze een kaart. Je hebt zelf in de hand waar je de lijn trekt. Ik fluit sinds vijf jaar senioren en nog steeds is men vaak wel verbaasd dat een vrouw fluit. Als ik een euro had gekregen voor iedere keer dat iemand zei ‘o, het is een vrouw’, dan was ik nu rijk geweest’’, zegt ze lachend.

Casus

Van der Perk verdeelt de groep in drieën. Elke groepje bespreekt een casus van een van de deelnemers en gaat na wat de scheidsrechter eventueel anders had kunnen doen. Ivo Yanover, die al veertien jaar fluit, vertelt over een heftige ervaring. In de zestigste minuut van een wedstrijd gaf hij de aanvoerder van de uitploeg een rode kaart. “Een speler kreeg geen vrije trap en de aanvoerder kwam over het hele veld aangestormd en beukte de tegenstander in de boarding. Direct rood. Toen kwam een andere speler bij mij verhaal halen, op zo’n toon dat ik hem geel gaf en daarna weer omdat hij maar doorging.”

Na afloop van de wedstrijd werd Yanover bij zijn kleedkamer opgewacht door de aanvoerder. Een bestuurslid van de thuisclub loodste hem naar de bestuurskamer. “Daar had ik een goed gesprek met het bestuur van de thuisclub. Op een gegeven moment komt de trainer van de uitclub binnen en hij begint me voor van alles uit te maken. Ik moest door mensen van de thuisclub naar mijn auto worden begeleid. Van de uitclub was er niemand van het bestuur aanwezig. Ik heb de hele weg naar huis zitten denken wat ik anders had kunnen doen om te voorkomen dat de situatie zo uit de hand zou lopen.”

Andere invalshoek

Iemand oppert dat een tijdelijke staking wellicht een optie was geweest. “Ik heb zelf gemerkt dat dat heel effectief kan zijn’’, vertelt hij. Achteraf was dat best een mogelijkheid geweest, denkt Yanover. “Het is een andere invalshoek die niet bij me op was gekomen. Je wilt het toch liever anders oplossen. Maar in de toekomst neem ik die mogelijkheid wel mee.”

Hoe vervelend dit soort situaties ook zijn, als scheidsrechter leer je er veel van, zegt docent Van der Perk. “Je leert het meest van dit soort ervaringen en wat er gebeurt als het verkeerd gaat.’’

Deze themabijeenkomst is dan ook bedoeld om ervaringen te delen en samen te filosoferen wat de opties zijn in zo’n geval. Yanover: “Dit zijn heel leerzame themabijeenkomsten, ook voor scheidsrechters die al jaren fluiten. Soms zijn de discussies fel, maar dat levert inzichten op. Elke scheidsrechter maakt naast veel leuke, helaas ook minder leuke dingen mee. Dit is het moment om daar met elkaar over te spreken en van te leren.”

Extra bijeenkomst voor verenigingsscheidsrechters Wegens grote belangstelling voor dit onderwerp organiseert de KNVB een extra online themabijeenkomst 'Omgaan met de veranderende maatschappij' voor verenigingsscheidsrechters. Deze wordt gehouden op 26 april. Inschrijven kan hier. Vol is vol.