Een Hoofd (Jeugd) Opleiding binnen de vereniging

Kinderen die met plezier voetballen, daar draait het allemaal om bij de jeugdafdeling van een voetbalvereniging. Met de juiste begeleiding leren kinderen met nog meer plezier voetballen en om goede begeleiding van de kinderen te garanderen, hebben ook de trainers ondersteuning nodig binnen de club en op het veld. Een Hoofd Opleiding (HO) kan hierin een grote en belangrijke rol spelen, zowel bij grote als bij kleine verenigingen. Verenigingen bepalen zelf hoe zij invulling geven aan deze functie. De onderstaande tekst biedt een leidraad. Wat is de positionering van de Hoofd Opleiding binnen de vereniging? Welke taken en verantwoordelijkheden heeft hij/zij?

Waardevol

Om een goed beeld te krijgen van de positionering van de Hoofd Opleiding binnen verenigingen op dit moment, hebben we daar onderzoek naar laten doen onder voetbalbestuurders. Voor een compleet beeld hebben we ook verenigingen zonder Hoofd Opleiding in het onderzoek meegenomen. Uit het onderzoek kwam naar voren dat ruim 60 procent van de verenigingen die meededen met het onderzoek, iemand heeft die verantwoordelijk is voor de scholing en begeleiding van trainers/coaches. Hoewel de functietitel kan verschillen, noemen we dit voor het gemak verenigingen met een HO.

Van de verenigingen met een HO geeft ruim 97 procent aan dat zij de functie van Hoofd Opleiding (zeer) belangrijk vinden. Daarnaast is 90 procent erg tevreden over het functioneren van hun Hoofd Opleiding. Ruim 90 procent geeft aan dat er een aanduidend positief verschil zichtbaar is, tussen het moment dat zij nog zonder HO werkten en nu. Van de verenigingen zonder HO verwacht meer dan een derde dit in de nabije toekomst als vereniging wel te gaan doen.

Positionering

Bij bijna 70 procent van de verenigingen met een HO betreft het een betaalde functie. Bij meer dan de helft van deze verenigingen heeft de HO meer dan tien (contract)uren en 64 procent van de verenigingen geeft daar ook bij aan dat de werkelijke uren boven de tien liggen.

De plek van een HO in de organisatie verschilt. In ongeveer 25 procent van de gevallen valt de HO direct onder het bestuur, in 44 procent van de gevallen maakt de HO deel uit van de technische commissie of valt hij/zij daar direct onder en in de overige gevallen valt de HO binnen of onder de jeugdcommissie.

Afhankelijk van de positie in de organisatie heeft een HO meer of minder bevoegdheden en verantwoordelijkheden. De verschillende manieren waarop verenigingen de functie positioneren en invulling is terug te zien in de naamgeving. Afhankelijk van de grootte van de jeugdafdeling en de manier waarop verenigingen zijn georganiseerd, onderscheiden we de volgende functiebenamingen:

• Hoofd Opleiding
• Hoofd Jeugd Opleiding
• Technisch Jeugd Coördinator
• Jeugd coördinator
• Leeftijdscoördinator of laagcoördinator (onderbouw, middenbouw, bovenbouw)
• Technisch Coördinator

Kernverantwoordelijkheden

Voor het gemak kiezen we er in dit artikel voor alle bovengenoemde rollen te vangen onder de noemer Hoofd Opleiding. Die functie beslaat drie kernverantwoordelijkheden.

• (Door)ontwikkelen jeugdvoetbalbeleid
  Een HO ontwikkelt samen met de voetbaltechnische commissie en/of jeugdcommissie/jeugdbestuur/bestuur voetbaltechnisch beleid.
   
• Uitvoeren jeugdvoetbalbeleid
  Een HO organiseert en zorgt voor de juiste randvoorwaarden voor trainers en spelers. Ook bewaakt de HO het voetbaltechnisch beleid bij de voetbalvereniging in de praktijk, zowel in de trainingen als in de wedstrijden. Hij/zij begeleidt trainers bij de uitvoering van de gemeenschappelijke visie.
   
• Ontwikkelen jeugdkader
  Een HO is iemand die trainers beter maakt. Door het opleiden en begeleiden van trainers zorgt een HO indirect voor een betere ontwikkeling van spelers.

Focus op voetbalinhoud

Gezien het brede takenpakket van de HO is het belangrijk om vooraf goede afspraken te maken wie wat doet binnen de vereniging. In de praktijk is een HO vaak (te) veel tijd kwijt aan niet-voetbalinhoudelijke zaken (organisatie, logistiek, administratie en overige randvoorwaardelijke zaken). Daarmee loopt de vereniging het risico te zeer afhankelijk te worden van deze ene persoon. In de onderlinge afspraken is het daarom belangrijk dat de HO focus houdt op de voetbalinhoud. De jeugdcommissie kan zorgdragen voor de randvoorwaardelijke en organisatorische zaken.

Criteria

Uit het onder zoek kwam naar voren dat verenigingen bij hun zoektocht naar een geschikte HO vier criteria vooropstellen:

• Voetbaltechnische achtergrond
• Betrokkenheid bij de vereniging
• Ervaring
• Trainersdiploma’s of eventueel andere opleidingen of certificaten (CIOS, ALO).

Vanwege de eerste drie criteria (voetbaltechnische achtergrond, ervaring en vooral betrokkenheid bij de vereniging) ligt het voor de hand dat verenigingen bij de werving van kandidaten voor de HO-functie eerst binnen de vereniging kijken of er een geschikte kandidaat is. Lang niet altijd is er intern iemand te vinden die beschikt over de juiste competenties en/of diploma’s alle trainersdiploma’s in huis heeft, terwijl er vaak wel mensen te vinden zijn die voldoen aan de eerste drie criteria. Voor gemotiveerde kandidaten bestaat dan natuurlijk altijd de mogelijkheid tot scholing en zelfontwikkeling.

Opleidingen tot Hoofd Opleiding Kijk hier voor de verschillende opleidingen die de KNVB aanbiedt voor Hoofden Opleiding.

Takenpakket

We maken een lijst met concrete taken die samenhangen met de kernverantwoordelijkheden. Die lijst is niet heilig. Verenigingen bepalen altijd zelf hoe zij de functie invullen. Afhankelijk van de grote van de vereniging en de positionering van de HO kan het takenpakker worden uitgesplitst over verschillende functies om het werk te verdelen over meerdere mensen. Daarbij is het wel logisch om de kernverantwoordelijkheden bij de HO te beleggen.

• Doorontwikkelen van voetbaltechnisch beleid, in samenspraak met de jeugdcommissie/bestuur en/of voetbaltechnische commissie, onder verantwoordelijkheid van het bestuur
• Uitvoeren en bewaken van de voetbalvisie en opleidingsvisie
• Voetbalgerichte activiteiten ontwikkelen en bewaken
• Actief ondersteunen van jeugdtrainers (individueel begeleiden van trainer-coaches) tijdens trainingen en wedstrijden volgens het opgestelde voetbaltechnische beleid van de vereniging en met de leeftijdsspecifieke kenmerken als belangrijke leidraad
• Werven, selecteren en beoordelen van jeugdtrainers en het organiseren van aftrapbijeenkomsten
• Organiseren van interne scholingen met het oog op de ontwikkeling van jeugdtrainers
• Aanbieden van oefenstof voor de jeugdtrainers in lijn van het voetbaltechnische beleid
• Periodiek overleg voeren met de jeugdtrainers
• Organiseren en leiden van jeugdtrainersbijeenkomsten
• Bewaken van de sfeer in het jeugdleiders/trainerskorps door een positieve houding
• Voeren van persoonlijke ontwikkelgesprekken met trainers?
• Organiseren, communiceren en aansturen van het volledige proces rond teamindelingen
• Het ‘opzetten van of / verantwoordelijkheid dragen over interne en externe scouting
• Verantwoording afdragen aan één van de volgende commissies (afhankelijk van positie binnen de vereniging):
  > Bestuur
  > Voetbaltechnische commissie
  > Jeugdbestuur
  > Jeugdcommissie
• Indien noodzakelijk/wenselijk aanschuiven bij vergaderingen van bovengenoemde onderdelen
• Stimuleren van kaderleden binnen de jeugdafdeling voor het volgen van cursussen (trainers, scheidsrechters en bestuursleden)
• Bewaken van de waarden en normen van de vereniging door veel op en rond de velden aanwezig te zijn
• Is op voetbaltechnisch gebied contactpersoon voor de KNVB en andere verenigingen (amateurs en BVO’s)
• Is bemiddelingspersoon/adviseur bij conflicten op voetbaltechnisch gebied binnen de vereniging

Hieronder vind je een voorbeeld van een uitgebeide functieomschrijving die kan dienen als uitgangspunt bij het opstellen van een vacature voor een hoofd opleiding:  

Mocht je naar aanleiding van deze tekst meer willen weten over de functie Hoofd Opleiding of wil je als vereniging begeleiding bij het werven/opleiden/ontwikkelen van een Hoofd Opleiding, neem dan contact op met de Medewerker Voetbalontwikkeling in jouw regio.

Verenigingsondersteuning Zoek hier Medewerker Voetbalontwikkeling in jouw regio.