Een Hoofd (Jeugd)Opleiding binnen de vereniging

Een Hoofd Opleiding kan een grote bijdrage leveren aan het plezier en de ontwikkeling van spelers en kaderleden. Naar de jeugdvoetballers toe is die bijdrage weliswaar indirect, maar via de grote groep jeugdtrainers, jeugdcoaches/-leiders, leeftijdscoördinatoren, scouts, leden van de technische commissie, ouders, het bestuurslid jeugdvoetbal en andere betrokkenen is de rol enorm. Al die contacten, alle ideeën, ervaringen, kennis, al het enthousiasme en de positieve betrokkenheid bundelen, kanaliseren en omzetten in jeugdvoetbal- en kaderbeleid in het belang van alle jeugdvoetballers en kaderleden levert de jeugdopleiding veel op.

Bekijk in deze video hoe HBS, SP Teuge en FC Maasgouw baat hebben bij een Hoofd Opleiding.

Binnen de rol van een HO kun je drie kerntaken onderscheiden:

1. (Door)ontwikkelen van het jeugdvoetbalbeleid

Een HO ontwikkelt samen met de voetbaltechnische commissie en/of jeugdcommissie/ jeugdbestuur/bestuur het voetbaltechnisch beleid (door). Dit betekent in de praktijk:

De ontwikkeling van spelers begint met het ontwikkelen van trainers. Dat heeft ons doen besluiten te investeren in een HO - SV Deurne, John Verhees (voorzitter)

• Analyseren van de jeugdopleiding: Binnen de vereniging het gesprek voeren over de sterke punten, de ontwikkelpunten, kansen en bedreigingen die van invloed zijn op de kwaliteit van jeugdopleiding.
• Keuzes maken: Uit de analyse van de jeugdopleiding komen waarschijnlijk een aantal ontwikkelpunten naar voren die de kwaliteit van de jeugdopleiding ten goede komen. Het ene ontwikkelpunt zal daarin wellicht gemakkelijker, sneller en belangrijker zijn dan het andere. Goed dus om keuzes te maken en te bepalen welke ontwikkelpunten wanneer opgepakt gaan worden. Hierdoor ontstaat een planning voor het komende seizoen, maar ook voor de seizoenen daarna.
• Beleid (door)ontwikkelen: Om per ontwikkelpunt een positieve ontwikkeling op gang te brengen is het aan te raden samen te bepalen wat het ontwikkelpunt voor de jeugdopleiding moet opleveren, hoe dat ingevuld kan worden en de uitkomst daarvan vast te leggen.

2. Uitvoeren jeugdvoetbalbeleid

De HO geeft leiding aan het uitvoeren van het jeugdvoetbalbeleid, zoals vastgelegd in het jeugdvoetbalbeleidsplan. De HO richt zich daarbij vooral op het in de praktijk optimaal (leren) uitvoeren van dat beleid door alle betrokken jeugdkaderleden. Voorbeelden daarvan zijn: het indelen van teams, de speelwijze, de visie op leren vullen, het vertalen daarvan naar wedstrijden en trainingen voor de verschillende leeftijdsgroepen. Dit betekent in de praktijk:

Een HO helpt ons het opleidingsplan voor de spelers en het kader op een hoger plan te brengen - SP Teuge, Debbie Rib (voorzitter)

• Implementeren: Nadat het (door)ontwikkelde beleid is vastgesteld, is de uitdaging dat beleid in de praktijk optimaal uitgevoerd te krijgen door bijvoorbeeld informatiebijeenkomsten, themabijeenkomsten, scholingen en individuele begeleiding te organiseren.
• Monitoren: De uitvoering in dagelijkse praktijk volgen is noodzakelijk om beeld te krijgen en te houden van die praktijk en het effect daarvan. De input die daardoor verkregen wordt kan direct ingezet worden om bij te sturen, maar kan ook nuttig zijn bij het evalueren.
• Evalueren: Na de periode van implementeren en monitoren is evalueren van het resultaat en het proces van belang. De HO stelt samen met bijvoorbeeld de technische commissie vast wat het resultaat van het implementeren is, waar men tevreden over is en wat nog aandacht vraagt. Op basis van die vaststelling kan vervolgens bepaald worden hoe daar verder invulling aangegeven kan worden. Dat resultaat en het vervolg daarop kan vervolgens met het bestuur gedeeld worden.      

3. Ontwikkelen jeugdkader

Een HO geeft trainers veel houvast en ondersteuning bij het invullen van hun rol - FC Maasgouw, Erik Gubbels (lid technische commissie)

Een belangrijke rol van een HO is ook het op weg helpen en verder ontwikkelen van het kader (trainers - beginnend en ervaren, coaches, leiders, leeftijdscoördinatoren en scouts) en daarmee bij te dragen aan het plezier, de voldoening, de ontwikkeling, de continuïteit van datzelfde kader. Dit heeft direct een belangrijke invloed op het werven en behouden van (nieuw) kader. In het verlengde daarvan komt deze kerntaak direct ten goede aan de kwaliteit van de verschillende activiteiten die jeugdvoetballers aangeboden krijgen.

Column Jan Dirk v/d Zee: 'Hoofd Opleiding bepalend voor succes' Een functionerend Hoofd Opleiding verdient binnen een jaar de investering dubbel en dwars terug.

Focus op voetbalinhoud

Gezien het brede takenpakket van de HO is het belangrijk om vooraf goede afspraken te maken wie wat doet binnen de vereniging. In de praktijk is een HO vaak (te) veel tijd kwijt aan niet-voetbalinhoudelijke zaken (organisatie, logistiek, administratie en overige randvoorwaardelijke zaken). Zaken die uiteraard van groot belang zijn voor de jeugdopleiding maar ten koste kunnen gaan van de kerntaken en dus het ontwikkelen van jeugdvoetballers en jeugdkader. Een bijkomende factor is dat als je alles onderbrengt bij de HO je als vereniging te zeer afhankelijk wordt van deze ene persoon. In de onderlinge afspraken is het daarom belangrijk dat de HO focus kan houden op de voetbalinhoud. De jeugdcommissie kan bijvoorbeeld zorgdragen voor de meer randvoorwaardelijke en organisatorische zaken.

Takenpakket

Een HO helpt bij het werven, ontwikkelen en behouden van trainers - SP Teuge, Debbie Rib (voorzitter)

Verenigingen bepalen zelf hoe zij de functie van een HO invullen. Taken en verantwoordelijkheden van de HO kunnen naar eigen inzicht (op basis van bijvoorbeeld de ambitie, de grootte van de vereniging, de organisatie en de gewenste ontwikkeling) bepaald worden. Als een takenpakket te groot dreigt te worden, daardoor niet haalbaar is en dus niet de gewenste bijdrage aan de jeugdopleiding kan leveren kunnen taken ook door meerdere personen in verschillende functies ingevuld worden. Een HO Onderbouw en een HO Bovenbouw zijn daar voorbeelden van.

Als hulpmiddel vind je hieronder een document dat je kan helpen bij de vereniging passende taken en functies voor een HO te bepalen en tot een gewenste functieomschrijving van een HO te komen. 

Een HO werven

Uit eerder onderzoek onder bestuurders van verenigingen blijkt dat men voetbaltechnische achtergrond, betrokkenheid bij de vereniging, ervaring en kwalificaties (trainersdiploma’s en/of andere opleidingen als ALO of CIOS) belangrijke criteria vindt voor een HO. Gezien de voetbalinhoudelijke rol van een HO en zijn of haar positie binnen de vereniging zijn deze criteria logisch, maar is de ideale kandidaat-HO niet altijd direct binnen bijvoorbeeld de groep trainers of TC-leden van de vereniging te vinden. In die situatie kan het takenpakket bijgesteld worden, een ontwikkelingstraject afgesproken worden, gekozen worden de taak bij twee (elkaar aanvullende) HO-en neer te leggen of besloten worden buiten de eigen vereniging te gaan werven.

Uit onderzoek van de KNVB blijkt dat inmiddels bijna twee derde van de voetbalclubs in Nederland werkt met een persoon die verantwoordelijk is voor de scholing en begeleiding van trainers. Van deze groep verenigingen is het overgrote deel erg tevreden over hoe hun Hoofd Opleiding functioneert. 

Vrijwel alle voetbalverenigingen onderkennen belang van een Hoofd Opleiding Lees hier meer over het onderzoek.

Ondersteuning

Mocht je naar aanleiding van deze tekst meer willen weten over de functie Hoofd Opleiding of wil je als vereniging begeleiding bij het werven/opleiden/ontwikkelen van een Hoofd Opleiding, neem dan contact op met de Medewerker Voetbalontwikkeling in jouw regio. 

Verenigingsondersteuning Zoek hier Medewerker Voetbalontwikkeling in jouw regio.

Praktijkverhalen

Cursist HO-B Rob Sestig: 'Richting van de club bepaald' Lees hier hoe vv TSC mede dankzij de opleiding voor Hoofd Opleiding B de opzet van de gehele technische commissie wist te verbeteren.

'Door Hoofd Opleiding de ontwikkeling van de opleiding gegroeid' Bij HBS vinden ze een HO een toevoeging voor elke vereniging.