Het jaar van de videoscheidsrechter

Dit jaar werd er voor het eerst live getest met de videoscheidsrechter. - Foto: KNVB Media

2016 is het jaar waarin enorme stappen gezet werden op het gebied van de videoscheidsrechter. Wat begon met instemming van de IFAB op het testen met de videoscheidsrechter, mondde uit in de aanwezigheid van Danny Makkelie als Video Assistant Referee op het WK voor Clubs in Japan. Een terugblik.

Nederland geldt al jaren als een van de voorstanders van het gebruik van technologische hulpmiddelen in het voetbal. Operationeel directeur betaald voetbal Gijs de Jong sprak begin januari daarom ook van 'fantastisch nieuws' toen de IFAB, de internationale spelregelcommissie van de FIFA, voorstelde dat er vanaf het seizoen 2016/'17 live getest mocht worden met de videoscheidsrechter. In maart werd dat voorstel aangenomen.

De KNVB heeft sinds 2013 al proef gedraaid met de videoscheidsrechter. De eerste keer dat dit ook voor voetbalsupporters te zien was, was eind januari. Tijdens de competitiewedstrijd tussen Feyenoord en SC Heerenveen oefende scheidsrechter Pieter Vink 'droog'. Daarbij had hij dus geen contact met zijn collega op het veld, scheidsrechter Pol van Boekel. De test werd live uitgezonden op KNVB.nl en FOX Sports.

Tijdens Feyenoord-Heerenveen werd in januari 'droog' geoefend door video-assistent Pieter Vink.

In juni werd Nederland door de FIFA geselecteerd als één van de zes landen waar live getest mocht gaan worden met de videoscheidsrechter. De keuze voor het Nederlandse voetbal was te danken aan de internationale voortrekkersrol die de KNVB vervult om de arbitrage te ondersteunen met een video-assistent.

Oefenwedstrijden

In voorbereiding op het seizoen 2016/'17 werd voor het eerst live getest met de video-assistent, bij een oefenwedstrijd. Tijdens de Lichtstadderby tussen PSV en FC Eindhoven werd Scheidsrechter Ed Janssen ondersteund door video-assistent Danny Makkelie die in een busje buiten het stadion op diverse monitoren de wedstrijd volgde en waar nodig enkele cruciale spelsituaties nader bekeek.

De spelers accepteerden de beslissing meteen. Dat is mooi om te zien. Je maakt een juiste beslissing en er is meer acceptatie

Ook in het internationale voetbal maakte de videoscheidsrechter begin september zijn intrede bij een oefeninterland tussen Italië en Frankrijk in Bari. De wedstrijd stond onder leiding van scheidsrechter Björn Kuipers, terwijl Danny Makkelie en Pol van Boekel in de videowagen plaatsnamen. Twee keer boden de assistenten op afstand uitkomst: bij een penaltysituatie en een twijfelmoment tussen een gele en een rode kaart. Kuipers: "Danny Makkelie adviseerde op basis van de beelden dat geel volstond. Ik legde dit uit aan de spelers die direct de beslissing accepteerden. Dat was mooi om te zien. Je maakt een juiste beslissing en er is meer acceptatie."

Wereldwijde primeur

De wereldwijde primeur van een live-test in een officiële competitie op het hoogste niveau beleefde de video-scheidsrechter in de KNVB Beker. Bij de wedstrijd tussen Ajax en Willem II bewees het hulpmiddel direct zijn waarde. Bij een overtreding van Willem II-middenvelder greep scheidsrechter Danny Makkelie in eerste instantie naar een gele kaart, maar op advies van video-assistent Pol van Boekel werd dit omgezet naar een rode prent. Makkelie nam de beslissing van zijn assistent op afstand zonder twijfel over. "Het is speciaal dat ik de scheidsrechter op deze manier heb kunnen helpen, dit geeft wel aan wat het nut van de videoscheidsrechter is", aldus Van Boekel.

De videoscheidsrechter bewees bij Ajax-Willem II direct zijn waarde.

De KNVB heeft gekozen voor live-testen in de KNVB Beker-competitie, omdat er geen sprake is van een ranglijst en de duels losstaan van de wedstrijden van andere clubs. Inmiddels is er bij meerdere bekerduels getest met de videoscheidsrechter.

WK voor Clubs

Het voorlopig hoogtepunt van de videoscheidsrechter is echter de aanwezigheid van het hulpmiddel op het WK voor Clubs in Japan. Namens de KNVB werd Danny Makkelie geselecteerd om bij het toernooi aanwezig te zijn. Bij drie duels, waaronder de finale, fungeerde de scheidsrechter als video-assistent. Daarbij beleefde hij een historisch moment, want in de halve finale van het toernooi werd voor het eerst in de geschiedenis van het mondiale voetbal een penalty toegekend na ingrijpen van de videoscheidsrechter.

Makkelie gaf in de 31e minuut van de halve finale tussen Atletico Nacional en Kashima Antlers een signaal, dat vervolgens werd overgenomen door de scheidsrechter. "Het was een duidelijke overtreding", zei Makkelie. "De speler van van Kashima Antlers kreeg een trap op zijn hiel binnen het zestienmetergebied. Omdat het niet in de buurt van de bal gebeurde, heeft de scheidsrechter de situatie nooit kunnen waarnemen."

Finale

Makkelie was enkele dagen later ook video-assistent bij de finale tussen Real Madrid en Kashima Antlers. In die finale van het WK voor clubs was er nog een bijzonder moment. Tot onbegrip van velen werd er in blessuretijd van de tweede helft geen gele kaart gegeven aan Sergio Ramos. Ook Makkelie greep niet in. Dat had echter een reden: een videoscheidsrechter mag volgens het protocol namelijk niet adviseren over een tweede gele kaart, alleen over directe rode kaarten.

Makkelie vond het bijzonder dat hij tijdens de finale in de videoruimte mocht plaatsnemen. "Het is een eer dat van alle videoscheidsrechters die hier aanwezig zijn, ik hoofd-videoscheidsrechter mag zijn bij de finale. Ook is het een bevestiging voor Nederland van het goede werk dat wij de afgelopen tweeëneenhalf jaar hebben verricht op dit gebied."

Video-assistent Hoe werkt de video-assistent? Lees alles over een van de projecten van Arbitrage 2.0.