H.B.S.V. staat voor een veilig sportklimaat

H.B.S.V. besloot de uitdaging aan te gaan om een vereniging te worden waar met respect met elkaar en tegenstanders wordt omgegaan. - Foto: KNVB Media

In 2008 kreeg het bestuur van voetbalvereniging H.B.S.V. een uitnodiging van de molestatiecommissie van de KNVB. H.B.S.V., een dorpse voetbalvereniging waar buiten presteren ook veel ruimte is voor gezelligheid. Grote vraag voor het bestuur was wat de molestatiecommissie de vereniging te melden had. Enkele bestuursleden, inclusief vertrouwenspersoon Bert Janssen, togen naar Weert om zich te melden bij de commissie.

Wat ze horen kregen, was dat de commissie zich zorgen maakte om H.B.S.V. Het aantal incidenten rondom voetbalwedstrijden was de laatste jaren flink gestegen. Schokkend en confronterend voor het bestuur om te horen dat binnen de vereniging zaken gebeurden waar ze niets van wisten. Waar ze dus ook niets aan deden om die te voorkomen en/of te verbeteren. De bijeenkomst opende de ogen en ter plekke werd besloten de uitdaging aan te gaan om zaken te verbeteren. H.B.S.V. wilde een vereniging zijn waar met respect met elkaar en tegenstanders wordt omgegaan.

Vertrouwenspersoon en commissie De Waardevolle Club

De club begon meteen met aanpakken; minder incidenten werd als voornaamste doel gesteld. Eerste stap daartoe was het achterhalen van incidenten binnen de vereniging. Het 'meldingsformulier' werd ingevoerd. Een formulier waarmee leden, kader en ouders onacceptabel gedrag konden melden. Meldingen werden opgepakt en onderzocht. Middels gesprekken, maar ook door uitspreken van sancties lukte het om het aantal incidenten te verminderen. De vertrouwenspersoon kreeg een belangrijke rol en werd actiever ingezet om zaken weer op de rit te krijgen.

Na enige tijd ontstond behoefte binnen de club om een uitgebreid beleid rond een veilig sportklimaat verder op te tuigen

Na enige tijd ontstond behoefte binnen de club om een uitgebreid beleid rond een veilig sportklimaat verder op te tuigen. Onderdeel hiervan waren duidelijke afspraken. Afspraken over wat van leden, kader, ouders en bezoekers verwacht werd maar ook de consequenties wanneer men zich niet aan gemaakte afspraken hield.

In de doorontwikkeling van het opgestelde beleid werd de commissie De Waardevolle Club opgericht. Deze commissie ging zicht houden met preventieve- en correctieve acties rondom zichtbaar onacceptabel gedrag. Onacceptabel gedrag van ouders, leiders en spelers. Door daar veel aandacht aan te besteden werden leden zich meer bewust van wat wel en niet hoort, alsook van hun eigen gedrag.

Verklaring Omtrent Gedrag

"Na een oproep van de KNVB om aandacht te besteden aan het voorkomen van seksueel misbruik was  mijn reactie dat we wel andere zaken aan ons hoofd hadden dan seksueel misbruik", vertelt Bert Janssen. "Dat kwam bij onze vereniging toch niet voor." Door een NOC/NSF-training 'Vertrouwenscontactpersoon' veranderde die gedachte razendsnel.

Na een oproep van de KNVB om aandacht te besteden aan het voorkomen van seksueel misbruik was mijn reactie dat we wel andere zaken aan ons hoofd hadden

"Helaas bereiken ons de laatste tijd steeds meer berichten dat in onze maatschappij seksueel misbruik meer voorkomt dan we met z’n allen denken. Op gebied van zichtbaar onacceptabel gedrag is bij H.B.S.V. een en ander goed geregeld. Tijd dus om ook aandacht te besteden aan een totaal veilig sportklimaat zoals het uit de taboesfeer halen van seksuele intimidatie en -misbruik."

Voor Bert Janssen was het belangrijk om het bestuur te overtuigen van de noodzaak om de Verklaring Omtrent Gedrag, de VOG, bij de club in te voeren. Het voorstel werd met enige scepsis ontvangen, immers de VOG is geen garantie dat er niets kan gebeuren. Er gaat echter wel een preventieve werking vanuit. Bij een vereniging waar een VOG vereist is, zullen de leden alerter zijn op signalen die daders en slachtoffers afgeven.

Toekomstplannen H.B.S.V.

Maatschappelijke problemen komen ook bij sportverenigingen binnen. Janssen: "Daar zijn we nog niet op ingericht en/of voor opgeleid. Dus wordt het belangrijk om contacten te hebben bij sociaal maatschappelijke instellingen die je kunnen ondersteunen bij problematieken die je als vereniging boven het hoofd groeien. In mijn ogen moeten besturen van verenigingen zich anders organiseren. Die weg hebben we bij HBSV ingeslagen. Dat betekent een kundig bestuur dat ook hun maatschappelijke rol ziet en hun verantwoordelijkheid daarin neemt."

Gouden tip

Een vergelijkbaar idee realiseren bij jouw vereniging? Dan heeft Bert Janssen 'drie gouden tips':

Je kunt niet alle incidenten voorkomen, maar door duidelijke afspraken te maken en ernaar te handelen weet iedereen waar hij aan toe is

1. Stel een gecertificeerde Vertrouwenscontactpersoon aan en vorm een commissie die zich bezighoudt met een veilig sportklimaat binnen jouw vereniging. Maak deze kartrekker om een veilig sportklimaat ingebed te krijgen. Een van de taken kan zijn om kartrekker te zijn bij het invoeren van een VOG, maar niet voordat je goed hebt nagedacht over hoe je leden bewust maakt van het belang van veilig sportklimaat. VOG invoeren om schone schijn te maken heeft geen zin en kan op den duur tegen je gaan werken. De zichtbare overtuiging moet er zijn.

2. Ga je organiseren rondom incidenten. Je kunt ze niet allemaal voorkomen, maar door duidelijke afspraken te maken en ernaar te handelen weet iedereen waar hij aan toe is en heb je als bestuurder ook duidelijke richtlijnen om maatregelen te nemen. Dit alleen al werkt preventief en zorgt ervoor dat men elkaar kan corrigeren.

3. Maatschappelijke problemen komen je vereniging binnen of je dat nu leuk vindt of niet. Stop niet je hoofd in de grond maar onderneem actie. Kennis die je niet hebt om te adequaat te kunnen handelen is er maak daar gebruik van. Denk aan de KNVB, gemeentes, NOC/NSF, veilig thuis of andere maatschappelijke organisaties.